SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Miejsca pielgrzymkowe na świecie.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa:

XII. Rola tradycyjnych i nowoczesnych usług w rozwoju społeczno‑gospodarczym: transport, łączność, usługi edukacyjne, badawczo‑rozwojowe, finansowe i turystyczne.
Uczeń: 7) analizuje mapę miejsc pielgrzymkowych na świecie i w Polsce oraz dostrzega wartości przestrzeni „miejsc świętych”.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia główne miejsca pielgrzymkowe wielkich religii świata,

• charakteryzuje przykłady miejsc wspólnego kultu kilku religii,

• omawia przyczyny pielgrzymek oraz turystyki pielgrzymkowej.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, śnieżna kula (dyskusja piramidowa), metody operatywne (praca z mapą, grafiką interaktywną i blokiem tekstowym e‑materiału)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca grupowa

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, atlasy, mapa fizyczna świata, mapa fizyczna Europy, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze:

• Jagielski A., Geografia ludności, PWN Warszawa 1978.

• Desperak J., Balon J., Tablice geograficzne, Świat Książki Warszawa 2003 (str. 466‑473).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: inicjuje dyskusję na temat: czym jest religia, dlaczego ludzie od wieków pielgrzymują do miejsc kultu („miejsc świętych”).

• Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel podkreśla, że pielgrzymowanie jest formą migracji oraz rodzajem turystyki (pielgrzymkowa).

• Nauczyciel prosi, aby pracując w parach uczniowie, wypisali (przypomnieli sobie) główne religie występujące na świecie (minimum pięć), następnie korzystając z tekstu podręcznika i e‑materiału dopisali do tych religii przykładowe miejsca pielgrzymowania wyznawców (na świecie i w Polsce); wypisane miejsca wskazali na mapie.

• W parach uczniowie mają również przedyskutować i wypisać przyczyny rozwoju turystyki pielgrzymkowej (na czym ona polega, dlaczego się rozwija – mogą wykorzystać informacje z dyskusji wstępnej).

• Następnie dwie sąsiednie dwójki uczniów łączą się w grupy i wymieniają informacjami; podobnie czwórki łączą się w grupy 8‑osobowe – ponownie wymieniają zapisane informacje, wskazują miejsca pielgrzymowania na mapie; uczniowie w grupach 8‑osobowych zapisują wspólne informacje na większym arkuszu papieru.

• Każdy zespół 8‑osobowy wybiera lidera, który prezentuje „plakat” wypracowany przez grupę.

• Uczniowie porównują miejsca pielgrzymowania, uczą się wskazywania ich na mapie.

• Dyskusja o przyczynach rozwoju turystyki pielgrzymkowej; jej zalety i ewentualne wady.

• Nauczyciel po zakończonych prezentacjach podaje informacje, że niektóre religie wywodzą się ze wspólnych korzeni, więc niektóre miejsca kultu są wspólne dla kilku religii.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie przedstawionych plakatów, e‑materiału i innych dostępnych źródeł znaleźli przykłady takich miejsc – uczniowie pracują w parach.

• Uczniowie zgłaszają przykłady, zapisują je na tablicy, wskazują na mapie.

• Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie (nadal pracując w parach) zapoznali się z grafiką interaktywną w e‑materiale i wykonali zawarte tam polecenie; prosi o wypełnienie tabeli, ale (na razie) bez sprawdzania.

• Po wykonaniu pracy przez wszystkie pary dopiero następuje sprawdzenie, czy uczniowie dobrze uzupełnili tabelę.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami - ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału.

• Uczniowie omawiają ćwiczenia, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami: oceniają co było dla nich podczas lekcji trudne, ciekawe, gdzie mogą zastosować zdobytą na lekcji wiedzę.

Praca domowa

• Wyjaśnij, korzystając z różnych źródeł informacji, dlaczego Jerozolima jest miejscem pielgrzymkowym trzech wielkich, monoteistycznych religii.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• grafikę interaktywną można wykorzystać w trakcie lekcji dotyczącej kręgów kulturowych świata oraz zróżnicowania religijnego ludności świata i Polski (zakres podstawowy VIII.11) i VIII.10) i zakres rozszerzony VIII.3),

• zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu.