Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

fizyka

Temat zajęć:

Jaka naprawdę jest „czerwona planeta”?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
16) przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych;
18) przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii;
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisuje, jak zbudowany jest Mars,

2. wylicza najbardziej charakterystyczne cechy Marsa,

3. wymienia metody badania „czerwonej planety”,

4. rozumie i uzasadnia metody wykorzystywane do badania planety.

Strategie nauczania

game‑based learning

Metody nauczania

pogadanka, analiza pomysłów, grywalizacja

Formy zajęć:

praca w parach, wzajemne nauczanie się przez uczniów

Środki dydaktyczne:

urządzenia multimedialne dla uczniów, monitor interaktywny (lub rzutnik i ekran)

Materiały pomocnicze:

E‑materiał „Co to są planety skaliste?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od pytania: Którą planetę Układu Słonecznego nazywamy „czerwoną planetą”? Nauczyciel prowadzi otwartą, krótką dyskusję na temat Marsa, notując na tablicy fakty z dotychczasowej wiedzy, które przytaczają uczniowie (nie wszyscy uczniowie muszą się z nimi zgadzać). Nauczyciel pyta uczniów, czego chcieliby się dowiedzieć o Marsie? Co byłoby dla nich ciekawe?
Na tablicy wypisane zostają cele lekcji w oparciu o opinie uczniów.

Faza realizacyjna:

Uczniowie w parach rozgrywają grę edukacyjną. Każda para musi zanotować swój wynik i czas przebiegu gry. Nauczyciel przydziela każdej parze nazwę regionu lub struktury na marsjańskiej powierzchni. Utworzony zostaje ranking: wygrywa para, która miała najwięcej punktów i najlepszy czas. Nauczyciel kontroluje każdy etap gry i stara się stworzyć zestawienie zagadnień, z którymi uczniowie radzili sobie najsłabiej (parametry fizyczne, struktury na powierzchni). Można zrobić takie zestawienie na podstawie opinii samych uczniów.
Następnie nauczyciel przeprowadza krótką pogadankę, połączoną z dyskusją na tematy, które najbardziej zaciekawiły uczniów oraz te, które sprawiły im największą trudność w grze. Uczniowie powinni brać czynny udział w pogadance – jeżeli, któryś z nich zna interesujący fakt o Marsie, powinien zaprezentować go klasie. Uczniowie sprawdzają, czy fakty przedstawione na początku lekcji i zanotowane na tablicy są zgodne z prawdą.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel lub wybrany uczeń prezentuje w zwartej i jasnej formie najważniejsze cechy charakterystyczne Marsa, w oparciu o propozycje uczniów.
Uczniowie przygotowują zestaw ćwiczeń sprawdzających (ilość zadań zależy od nauczyciela, ale każda para musi mieć ich tyle samo) wraz z odpowiedziami na oddzielnej kartce - w parach dobranych przez nauczyciela: osoba, która miała najlepszy wynik w grze z osobą z najsłabszym wynikiem. Dobór w pary powinien mieć na celu zmobilizowanie uczniów do wzajemnego uczenia się. Pary zamieniają się zestawami zadań. Następnie kolejna para po rozwiązaniu zadań otrzymuje odpowiedzi do zadań oraz test wypełniony przez inną parę. Uczniowie sprawdzają się nawzajem.
Nauczyciel pyta uczniów czy osiągnęli postawione cele, w jakim stopniu pogłębili swoją wiedzę na temat Marsa. Ranking najlepszych wyników w grze i w teście samosprawdzającym może posłużyć ewaluacji postępów uczenia się uczniów.
Każdy e‑materiał o planetach zawiera grę edukacyjną bazującą na pytaniach i odpowiedziach. Nauczyciel może połączyć rozgrywki o każdej planecie w całość.

Praca domowa:

Zadania 2,4,6,7 z zestawu ćwiczeń, w celu sprawdzenia opanowania wiedzy.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Gra edukacyjna może być wykorzystana przez uczniów do powtórzenia i utrwalenia wiadomości.