Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Ekspansja turecka w XVI–XVII w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia ekspansję Turcji w XVI i XVII w.;

• tłumaczy, jakie zagrożenie dla państw europejskich stanowiła ekspansja imperium osmańskiego;

• charakteryzuje państwo osmańskie i jego armię.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Podaj miejsca najważniejszych bitew stoczonych z wojskami imperium osmańskiego” i poleca uczniom, aby zapoznali się z tekstami źródłowymi, a następnie w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po ustalonym czasie wybrana para udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują.

3. Nauczyciel czyta polecenie 3: „Wymień kraje europejskie zajęte przez imperium osmańskie oraz najbardziej przez nie zagrożone” i poleca uczniom, aby wykonali je w czteroosobowych grupach. Wybrana osoba ze wskazanej lub wylosowanej grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 4: wskazują, w czym poseł wenecki dostrzegał największą siłę państwa tureckiego w pierwszej połowie XVI w.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem/nauczyłam się…

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami zawartymi w sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

K. Mikulski, J. Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII, Warszawa 2012.

Z. Wójcik, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, wyd. 12, Warszawa 2012.

A. Wyczański, Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Prezentacja multimedialna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.