Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Prognoza na jutro, na tydzień, na miesiąc
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.
Uczeń:
analizuje mapę synoptyczną i zdjęcia satelitarne w celu przedstawienia aktualnego stanu i prognozy pogody.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia, co oznacza termin prognoza pogody,
charakteryzuje metody prognozowania pogody,
ocenia znaczenie prognozowania pogody.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, burza mózgów, gamifikacja
Formy zajęć: praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, mapy synoptyczne
Materiały pomocnicze:
Atlas chmur (dostęp 1.03.2021).
Dane z serwisu IMGW dotyczące klimatu Polski: meteo.imgw.pl (dostęp 1.03.2021).
K. Olszewski, Jak prowadzić obserwacje meteorologiczne?, www.zycieaklimat.edu.pl (dostęp 1.03.2021).
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez przypomnienie, na czym polega prognozowanie pogody – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.
Faza realizacyjna
Prośba do uczniów o przeczytanie tekstu e‑materiału.
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest udział w grze edukacyjnej, a po jej zakończeniu sporządzenie ogólnej prognozy pogody na podstawie map synoptycznych.
Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).
Wyświetlenie na ekranie pytań do gry edukacyjnej; wytypowani liderzy grup udzielają odpowiedzi wg zasady określonej przez nauczyciela (ustalona kolejność odpowiedzi, zgłaszanie do każdego pytania itp.); uczniowie uzasadniają wybór wariantu odpowiedzi.
Podsumowanie wyników gry edukacyjnej przez nauczyciela, ewentualne uzupełnienie informacji, wskazanie zwycięskiej grupy.
Kilkuminutowa burza mózgów w grupach i dyskusja z udziałem wszystkich uczniów nad zagadnieniami zawartymi w poleceniach nr 2 i 3 (sekcja „Gra edukacyjna”), dotyczącymi metod prognozowania pogody i trudności z tym związanych; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające; dyskusja przygotowuje uczniów do przejścia do sporządzenia ogólnej prognozy pogody.
Wyświetlenie na ekranie map synoptycznych Europy zawartych w e‑materiale lub wybranych przez nauczyciela ze strony meteo.imgw.pl.
Praca w grupach – uczniowie analizują mapy synoptyczne i wykonują polecenie 4 i 5 (sekcja „Gra edukacyjna”) – charakteryzują warunki pogodowe przedstawione na mapach synoptycznych i przewidują zmiany w pogodzie w czasie następnych 24 h.
Prezentacja rezultatów pracy na forum klasy, nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.
Nauczyciel podsumowuje prezentowane w dyskusji treści, zwracając uwagę na metody prognozowania, ich słabe i mocne strony, sprawdzalność oraz znaczenie itp.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Sporządzenie ogólnej prognozy pogody na następne 24 godziny na podstawie analizy map synoptycznych dla dowolnie wybranego lub wskazanego przez nauczyciela regionu w Polsce.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Gra edukacyjna może zostać wykorzystana podczas innych zróżnicowanych tematycznie zajęć dotyczących cech klimatu Polski (zakres podstawowy: XIV). Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego atmosfery (zakres podstawowy: III). Może służyć zwiększeniu zainteresowania ucznia zachodzącymi wokół niego procesami przyrodniczymi.