Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz
Przedmiot: język niemiecki
Temat zajęć: Zehn Regeln für eine vollwertige Ernährung. Was hast du auf dem Teller? 10 reguł pełnowartościowego żywienia. Co masz na talerzu?
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel główny
Umiejętność wypowiadania się na temat zdrowego i pełnowartościowego odżywiania się.

Podstawa programowa

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wyjaśnia, co oznacza pełnowartościowy posiłek.

  • podaje przykłady pełnowartościowych dań/posiłków.

  • zbiera wskazówki dotyczące odpowiedniego odżywiania się.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi,

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach,

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień,

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji,

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność,

Strategie uczenia się

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • używanie języka pomimo braku wiedzy w zakresie słownictwa i gramatyki – odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim), pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania

  • podająca: pogadanka, opis, wyjaśnienie, praca z tekstem źródłowym;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne;

  • dyskusja dydaktyczna: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • plenum.

Środki dydaktyczne:

  • komputer z dostępem do Internetu,

  • słownik,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: katalog interaktywny,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:
a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów: „Czy domyślacie się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji?” Następnie nauczyciel prosi uczniów o zdefiniowanie w oparciu o własną wiedzę i doświadczenia pojęcia „pełnowartościowego posiłku” oraz o podanie jego przykładów (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z treścią tekstu źródłowego, korzystając w razie potrzeby z dostępnych źródeł, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu za pomocą zadań 1‑3 w części Przeczytaj. Następnie uczniowie opowiadają krótko o tym, czego dowiedzieli się z tekstu. Nauczyciel powinien podsumować zadanie dotyczące czytania ze zrozumieniem, inicjując krótką dyskusję na temat reguł zdrowego pełnowartościowego odżywiania się.

  • Uczniowie zapoznają się z treścią katalogu interaktywnego. Na podstawie informacji w nim zawartych uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści katalogu, wykonując poszczególne ćwiczenia, np. uzupełniają luki w tekście oraz łączą w pary nowo poznane wyrazy i zwroty. Następnie używają nowo poznanych struktur, wykonując ćwiczenia interaktywne (uzupełnianie luk, tworzenie zdań z podanych elementów, kategoryzowanie, wyszukiwanie synonimów i antonimów, rozumienie ze słuchu, dopasowywanie tytułów do tekstów).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie wyjaśniają, co oznacza pełnowartościowy posiłek i podają jego przykłady w formie łańcuszka wypowiedzi.

  • Uczniowie udzielają wskazówek dotyczących odpowiedniego odżywiania się, wyrażają swoje upodobania i preferencje żywieniowe oraz uzasadniają je.

Praca domowa
Zadaniem uczniów jest zaproponowanie jednodniowego jadłospisu dla wybranej osoby, uwzględniając wytyczne dotyczące tworzenia pełnowartościowych posiłków.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu interaktwnego

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, przypomnienie słownictwa związanego z produktami spożywczymi i odżywianiem. Wyrazy lub wyrażenia występujące w katalogu mogą zostać wykorzystane jako hasła w grze Memory. Uczniowie przygotowują w domu karty do tej gry na podstawie udostępnionej im przez nauczyciela listy wyrazów i zwrotów.

  • W trakcie lekcji: jako źródło struktur leksykalnych i gramatycznych, inspiracja do budowania wypowiedzi pisemnych bądź ustnych na temat odżywiania. Uczniowie w parach przygotowują wywiad z dietetykiem na temat pełnowartościowych posiłków. Nauczyciel może także zorganizować spotkanie z dietetykiem np. w formie online. Wtedy uczniowie mogą zadać pytania i uzyskać na nie odpowiedź.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z zakresu pełnowartościowego odżywiania się. Na podstawie treści katalogu uczniowie przygotowują ulotkę informacyjną w języku niemieckim na temat zdrowego odżywiania się lub plakat wizualizujący jedną z zasad odżywiania przedstawionych w katalogu.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik