Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.5.7

Imię i nazwisko autora: Katarzyna Walkowska

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Besuche – ein kleiner Leitfaden für Gastgeber und Gäste/Odwiedziny – mały przewodnik dla gospodarza i gościa

Grupa docelowa: III poziom edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność udzielania porad oraz wypowiadania się na temat zasad savoir‑vivre’u dotyczących zapraszania i przyjmowania gości oraz zachowania się przy stole

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
9) prosi o radę i udziela rady;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • definiuje zasady dobrego zachowania się jako gość oraz osoba organizująca spotkanie;

  • przedstawia sytuacje ze swojego życia, które z powodu nieznajomości zasad dobrego zachowania wprawiły ucznia lub osoby z jego otoczenia w zakłopotanie;

  • formułuje rady dotyczące zapraszania i przyjmowania gości oraz niewłaściwych zachowań przy stole.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. umiejscawianie nowych wyrazów w kontekście (w formie np. opowiadania), tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

strategie kognitywne

  • czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet, dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym, np. angielskim, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

strategie kompensacyjne

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. wiedza ogólna).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca – pogadanka, praca z tekstem;

  • praktyczna – burza mózgów;

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst utworzony na potrzebny niniejszego e‑materiału,

  • karteczki do gry w kalambury,

  • multimedium (katalog interaktywny),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat zasad zapraszania i przyjmowania gości.

  • Jako ciekawostkę nauczyciel podaje informację, że w Niemczech, będąc zaproszonym na kolację, warto w ramach podziękowania przynieść ze sobą niewielki upominek dla gospodarzy i słodycze dla dzieci.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie skojarzeń do pojęcia Besuch. Następnie omawia zgromadzone pomysły.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst i notują najważniejsze według nich wyrazy lub zwroty, na podstawie których będą mogli opowiedzieć o tym, czego dowiedzieli się z tekstu.

  • Uczniowie podają kolejno wyrazy, które zanotowali. Następnie wykorzystują je do opowiedzenia treści tekstu. Po prezentacji każdego ucznia klasa może włączyć się w krótką dyskusję lub zadawać pytania, aby lepiej zrozumieć prezentowane informacje.

  • Uczniowie czytają tekst, a następnie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści, rozwiązując zadania w części Przeczytaj (Übung 1–3): dopasowują nagłówki do poszczególnych fragmentów tekstu, wskazują tematy, o których jest w nim mowa, oraz tłumaczą podane zdania na język niemiecki.

  • Nauczyciel przygotowuje wcześniej karteczki z hasłami związanymi z zasadami zachowania się przy stole. Uczniowie dzielą się na dwie grupy. Każda grupa wybiera swojego kapitana. Nauczyciel losuje jedno hasło i pokazuje je kapitanowi pierwszej grupy. Kapitan ma za zadanie przekazać hasło swojej drużynie w formie kalamburów. Czas na przedstawienie hasła to 2 minuty. Pozostała część pierwszej grupy próbuje odgadnąć hasło, a następnie formułuje krótką radę dotyczącą zachowań związanego z tym hasłem. Jeśli pierwsza grupa poprawnie odgadnie hasło i sformułuje radę, zdobywa punkty. Nauczyciel zapisuje punkty na tablicy. Na zakończenie lekcji nauczyciel podsumowuje zdobyte punkty przez obie grupy. Następnie można przeprowadzić dyskusję na temat zasad zachowania przy stole, podkreślając, jakie zachowania były przedstawione podczas gry w kalambury.

  • W trakcie pracy z częścią Katalog interaktywny nauczyciel może wykorzystać w pracy z uczniami metodę Think‑Pair‑Share.

  • Uczniowie w parach zapoznają się z katalogiem interaktywnym. Na podstawie treści katalogu zaznaczają prawidłową informację (Übung 1) oraz łączą fragmenty zdania ze sobą (Übung 2).  Uczniowie w parach dzielą się swoją wiedzą i porównują swoje rozwiązania. Wspólnie analizują, co udało się rozpoznać i jakie fragmenty udało się skompletować. Każda para prezentuje swoje rozwiązania na forum klasy. Uczniowie dzielą się spostrzeżeniami i dyskutują na temat trudności, z jakimi się spotkali podczas pracy z katalogiem.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie opowiadają o sytuacjach, w których z powodu nieznajomości zasad przyjmowania lub zapraszania gości oraz odpowiedniego zachowania się przy stole zostali wprawieni w zakłopotanie (Übung 3 w sekcji Katalog interaktywny).

Praca domowa

W ramach Aufgabe 8 w części Sprawdź się uczniowie wcielają się w rolę redaktora/redaktorki i udzielają rad.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu interaktywnego:

  • przed lekcją: uczniowie przygotowują fiszki do tematu związanego z zasadami zachowania się przy stole, odwiedzinami lub przyjmowaniem gości, np. das Essen in Schüsseln servieren, die Tischkarten, der Hauptgang,

  • w trakcie lekcji: uczniowie w parach opisują ilustracje z katalogu, zwracając szczególną uwagę na odpowiednie i nieodpowiednie zachowania;

  • po lekcji: uczniowie przygotowują w parach scenki, pokazując złe i dobre maniery przy stole, może to być pantomima w wykonaniu jednego ucznia oraz narracja drugiego ucznia, uczniowie mogą spróbować nagrać podobny film lub przedstawić w formie plakatu zasady zachowania się w konkretnej sytuacji.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik