SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Spreading i jego skutki

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

1. wyjaśnia związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery i jego wpływ na genezę procesów endogenicznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia termin spreading i strefa spreadingu,

• omawia budowę strefy spreadingu,

• wskazuje obszary występowania na świecie zjawiska spreadingu,

• określa wpływ spreadingu na ekspansję dna oceanów.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, debata, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: kompter z dostępem do internetu, projektor multimedialny/tablica interaktywna, e‑materiał, podkładowe mapy świata (ksero), atlasy geograficzne

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, zadając pytania: Czy rozkład kontynentów i oceanów zmieniał się w czasie? Co zmieniało się na świecie w różnych okresach geologicznych? Jak wyglądał świat w erze mezozoicznej? Nauczyciel naprowadza uczniów na wątek ruchu kontynentów poprzez kolejne pytania: Jak do Ameryki Północnej dopłynął Krzysztof Kolumb? Czy trasa jego wyprawy w dalekiej przeszłości geologicznej przebiegałaby tak samo jak w XV wieku?

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

• Następnie prowadzący pyta uczniów, co rozumieją pod pojęciem spreadingu. Następuje burza mózgów. Uczniowie wymieniają dowolne hasła, które kojarzą im się z terminem.

• Po zakończeniu burzy mózgów nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z wybranymi fragmentami e‑materiału (definicja spreadingu) i skonfrontowanie swoich wyobrażeń z rzeczywistością. Następuje dyskusja. Uczniowie dzielą się swoimi uwagami.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w zespoły dwuosobowe (lub trzyosobowe), z których każdy otrzyma podkład przedstawiający mapę świata z granicami kontynentów. Zadaniem grup będzie opracowanie stref spreadingu. Prowadzący wyjaśnia, iż najpierw należy nanieść z atlasu geograficznego granice płyt litosfery kolorem niebieskim a następnie kolorem czerwonym pogrubić je tam, gdzie zachodzi zjawisko spreadingu. Uczniowie w trakcie pracy mogą korzystać z e‑materiału.

• Nauczyciel prosi zespoły o zastanowienie się nad tym, jak zrealizować zadanie. Uczniowie w grupach dyskutują, a następnie przedstawiają swoje plany. Rozpoczyna się dyskusja klasowa, podczas której każdy uczeń może zgłaszać pomysły do realizacji mapy. Nauczyciel moderuje wymianę zdań i w razie konieczności podpowiada uczniom, by zwrócić uwagę na:

  • różnice pomiędzy granicami kontynentów a granicami płyt tektonicznych;

  • przebieg stref spreadingu na wschodnim Pacyfiku i południowym Oceanie Indyjskim;

  • przebieg stref spreadingu przy płycie arabskiej.

• Uczniowie nanoszą informacje na mapy. Nauczyciel prosi każda grupę o opowiedzenie na forum klasy, gdzie na rysunkach oznaczyli strefy i dlaczego zakwalifikowali dane odcinki do stref spreadingu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie wskazanych ćwiczeń zawartych w e‑materiale. Czuwa nad poprawnością pracy uczniów, w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości. Zadania, których uczniowie nie zdążą rozwiązać w klasie, można zadać jako pracę domową.

• Następuje krótka dyskusja podsumowująca treści poruszone podczas lekcji. W razie potrzeby prowadzący wyjaśnia kwestie sporne i problematyczne oraz odpowiada na dodatkowe pytania uczniów.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Sporządzenie syntetycznej notatki dotyczącej treści omawianych podczas lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja 3D może zostać wykorzystana podczas lekcji poświęconych zagadnieniom związanym z ruchem płyt tektonicznych, np. „Scenariusze kolizji płyt tektonicznych”, „Kontynenty i oceany przeszłości i przyszłości”.