Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Zróżnicowanie eksplozji i implozji demograficznej na świecie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II
Podstawa programowa
VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludność, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.
Uczeń:
3) opisuje etapy rozwoju demograficznego ludności na przykładach wybranych krajów świata oraz ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub regresu demograficznego w wybranych państwach.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia pojęcia eksplozji i implozji demograficznej,
opisuje przyczyny eksplozji i implozji demograficznej,
wskazuje państwa, w których występuje eksplozja demograficzna.
Strategie nauczania: asocjacyjna
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Forma zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt, atlas geograficzny
Materiały pomocnicze
Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
Okólski M., Reprodukcja ludności a modernizacja społeczeństwa. Polski syndrom, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.
Okólski M., Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warszawa 1990.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Wprowadzenie do tematyki zajęć – uczniowie wyjaśniają, jakie czynniki decydują o rozwoju demograficznym ludności. Przypomnienie podstawowych pojęć związanych z demografią (ruch naturalny, przyrost naturalny, ubytek naturalny itd.).
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
W ramach wspólnej dyskusji uczniowie charakteryzują poszczególne fazy rozwoju demograficznego, korzystają z wykresu z części „Przeczytaj” e‑materiału. Uczniowie wyjaśniają pojęcia eksplozji i implozji demograficznej, wskazując ich przyczyny.
Uczniowie wspólnie zapoznają się z grafiką interaktywną i w parach wykonują polecenia zawarte w tej części e‑materiału.
Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu wskazani uczniowie bądź ochotnicy prezentują rezultaty pracy.
Następnie uczniowie wspólnie wskazują zmiany w występowaniu eksplozji demograficznej.
Faza podsumowująca
Wykonanie ćwiczeń znajdujących się w bloku „Sprawdź się”. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.
Przypomnienie celów lekcji.
Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.
Utrwalenie najważniejszych pojęć, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.
Ocena pracy uczniów podczas lekcji.
Praca domowa
Przygotowanie pracy pisemnej na temat społeczno‑gospodarczych konsekwencji eksplozji demograficznej.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas innych zajęć poświęconych demografii (zakres podstawowy: VIII. 2, VIII. 5; zakres rozszerzony: XXI. 1).