Numer e‑materiału: 3.2.11.2

Imię i nazwisko autora: Beata Mamica

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Warum Teens zu Suchtmitteln greifen / Dlaczego nastolatki sięgają po środki uzależniające

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat przyczyn sięgania przez młodzież po używki oraz wynikających z tego rodzajów uzależnień

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia przyczyny sięgania przez młodzież po środki uzależniające;

  • podaje przykłady uzależnień występujących wśród nastolatków;

  • ostrzega przyjaciółkę przed niebezpieczeństwem nałogu.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia wypowiedzi ustnych i pisemnych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy nauczania:

  • kognitywizm;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca – pogadanka, praca z tekstem źródłowym;

  • metoda aktywizująca – gra dydaktyczna, walizka–kosz–biała plama;

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • trzy kartki, na jednej z nich narysowany jest kosz, na drugiej – walizka, na trzeciej – biała plama,

  • multimedium (gra dydaktyczna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat zjawiska występowania uzależnień wśród młodzieży, ich powodów i idących za tym niebezpieczeństw.

  • Jako uzupełnienie nauczyciel może wyszukać informacje na temat aktualnych statystyk związanych z tym zjawiskiem.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych wyrazów do tematu.

  • Nauczyciel inicjuje krótką rozmowę na temat podatności młodzieży na wpływ otoczenia, łatwości dostępu do narkotyków, powszechności zażywania środków uzależniających wśród nastolatków.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy pięcioosobowe. Każdy uczeń w grupie otrzymuje jeden z pięciu pociętych na kawałki fragmentów tekstu z części Przeczytaj; grupa otrzymuje także trzy karteczki ze zdaniami, którymi należy uzupełnić luki w tekście. Uczniowie wspólnie zastanawiają się, które ze zdań pasuje do której luki w tekście (Übung 1), a następnie próbują ułożyć tekst w spójną, logiczną całość. Swoje propozycje przedstawiają na forum i uzasadniają kolejność ułożenia poszczególnych fragmentów tekstu w jedną logiczną całość.

  • Uczniowie, pracując indywidualnie, wybierają zgodne z treścią tekstu dokończenia zdań (Übung 2) oraz wypisują podane w tekście informacje dotyczące powodów sięgania przez młodzież po narkotyki (Übung 3).

  • Uczniowie w parach grają w grę dydaktyczną. Następnie tworzą cztery pytania do tematu Suchmitteln, wykorzystując słownictwo/informacje z części Przeczytaj. Uczniowie chodząc po klasie, zadają sobie nawzajem pytania i udzielają odpowiedzi.

  • Uczniowie w parach wykonują polecenia w części Gra dydaktyczna: wskazują wyrazy, które nie pasują do danej grupy wyrazów (Übung 1), zaznaczają wyrazy zgodne z treścią multimedium (Übung 2) oraz tłumaczą brakujące części zdań na język niemiecki (Übung 3).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie uzupełniają luki w nazwach różnych uzależnień (Aufgabe 3 w części Sprawdź się).

  • Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdania Eine Person, die zu viel Kaffee trinkt, ist ... Następnie zwraca uwagę na utworzony przymiotnik określający osobę uzależnioną; prosi o podanie innych przykładów uzależnień i utworzenie od tych nazw właściwych przymiotników.

  • Uczniowie w parach dopasowują właściwe zakończenie zdań (Aufgabe 1) oraz wykorzystując przykład w Aufgabe 2, tworzą właściwe zdania. W razie potrzeby nauczyciel przypomina zasadę tworzenia zdań przydawkowych lub prosi uczniów o zapoznanie się z Tipp zur Grammatik.

  • Uczniowie w parach opisują zdjęcie przedstawiające nastolatków uzależnionych od Internetu, snują przypuszczenia, co może świadczyć o ich uzależnieniu (Aufgabe 8).

  • Nauczyciel w ramach ewaluacji lekcji zawiesza na tablicy trzy kartki, na jednej z nich narysowany jest kosz, na drugiej – walizka, na trzeciej – biała plama. Obok walizki uczniowie zapisują: „Co zabieram ze sobą z lekcji?”. Tutaj każdy ma wpisać to, co wyniósł z pracy na lekcji, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Obok kosza uczniowie zapisują: „Co mi się nie przyda?”, a obok białej plamy: „Czego zabrakło?”. Powyższe rysunki uczniowie wypełniają krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub słowami kluczowymi.

Praca domowa

Uczniowie dopasowują powody uzależnień do usłyszanych tekstów (Aufgabe 4) oraz piszą e‑mail, w którym przestrzegają koleżankę przed sięganiem po tabletki odchudzające (Aufgabe 7). Jako zadania dodatkowe (nieobowiązkowe) uczniowie wybierają właściwy przyimek (Aufgabe 5) oraz wskazują rzeczownik, który został zastąpiony przez zaimek (Aufgabe 6).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry dydaktycznej:

  • przed lekcją: uczniowie przygotowują minimum pięć fiszek do tematu, nazywają np. poszczególne nałogi lub środki uzależniające;

  • w trakcie lekcji: uczniowie przeprowadzają wywiad z psychologiem na temat uzależnień młodzieży, wcielają się w role dziennikarza i psychologa, dialogi prezentowane są na forum klasy;

  • po lekcji: uczniowie przygotowują quiz w formie online do tematu.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec