Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Man lebt nicht, um zu essen. Man isst, um zu leben/Nie żyje się po to, aby jeść. Je się, aby żyć

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, zakres podstawowy, klasa I, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Rozwijanie umiejętności opisywania, informowania oraz wyrażania swoich preferencji na temat zdrowych nawyków żywieniowych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;  

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymieni zasady komponowania zdrowego śniadania;

  • przeanalizuje produkty śniadaniowe pod kątem korzyści zdrowotnych;

  • wyjaśni rolę substancji odżywczych dostarczanych podczas śniadania.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • pracuje na autentycznych materiałach językowych;

  • sam decyduje, jakich informacji wyszuka na pracę domową;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą, powtarzanie za nagraniem, naśladowanie rodzimych mówców, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach: słuchając wywiadu, pisząc wpisy na forum);

  • rozumienie informacji, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim).

Metody/techniki nauczania:

  • podająca – techniki: pogadanka, wyjaśnianie;

  • praktyczna– ćwiczenia przedmiotowe;

  • aktywizująca – techniki: metoda sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna, burza mózgów;

  • kognitywna – technika: udzielanie objaśnień i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • lista środków językowych,

  • ilustracje typowych śniadań w Chinach, Francji, Polsce, Anglii, Niemczech, Japonii,

  • multimedium: plik audio,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  1. Zadaniem domowym uczniów było wyszukanie informacji na temat, które z popularnych produktów żywnościowych zawierają węglowodany, białko, dobre tłuszcze, witaminy, cukier oraz sprawdzenie niemieckich nazw tych składników. Nawiązując do zadania domowego, nauczyciel pyta, co uczniowie jedli na śniadanie, czy ich śniadanie było zdrowe, jakie składniki odżywcze zawierało.

  2. Nauczyciel wyświetla zdjęcia śniadań typowych dla Polski, Chin, Francji, Anglii, Niemiec, Japonii. Nie nazywając kraju, dla którego ten posiłek jest typowy, pyta, który rodzaj śniadania najbardziej by im odpowiadał.

  3. Nauczyciel poleca uczniom przeczytanie tekstu: „Warum ist das Frühstück so wichtig?” i  rozwiązanie Übung 3 „Stimmen die Aussagen?

  4. Po sprawdzeniu poprawności wykonania ćwiczenia uczniowie uzupełniają na podstawie tekstu tabelę o nowe produkty wraz z informacją o składnikach. Robią to najpierw samodzielnie w notatkach, a następnie wspólnie na forum klasy.

  5. Nauczyciel, wykorzystując metodę „burzy mózgów”, zachęca uczniów do napisania na kartkach samoprzylepnych (w nauczaniu zdalnym może być to chat) haseł na temat: „Meine Tipps für ein gesundes Frühstück”. Uczniowie korzystają przy tym z własnych przemyśleń i przeczytanego wcześniej tekstu. Pogrupowane i przeczytane na głos kartki z hasłami umieszczane są na „ściance” (Zettelwand) (w nauczaniu zdalnym może być to nowa karta Jamboard).

b) Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, daje im ilustrację jednego typu śniadania z poleceniem opisania go. Na ilustracji znajduje się informacja, z którego kraju pochodzi śniadanie. Informacja ta przeznaczona jest tylko dla danej grupy. Uczniowie opisują w grupach dany typ śniadania. Odpowiadają przy tym na pytania:

    Z jakich produktów składa się ten posiłek?

    Które składniki (węglowodany, białko, tłuszcze, witaminy, cukier) dominują?

    Czy to śniadanie jest zdrowe?

  2. Lista środków językowych: Auf dem Foto sieht man …; Das Frühstück besteht aus … Zum Essen gibt es …; Zum Trinken gibt es …; Ich denke, dass dieses Frühstück …; ist. Es enthält viel/-e …; gesund, ungesund, warm, kalt, süß, salzig; Kohlenhydrate, Eiweiß, Fett, Vitaminen, Zucker.

    Grupy kolejno przedstawiają wyniki pracy na forum klasy, pozostali zgadują, z jakiego kraju pochodzi opisane śniadanie. Uczniowie dyskutują krótko, które z tych śniadań jest najzdrowsze.

    Nauczyciel wyświetla na tablicy Aufgabe 2 z części Sprawdź się z hasłami nadrzędnymi zatytułowanymi: nabiał (Milchprodukte), produkty zbożowe (Getreideprodukte), wędliny (Wurstwaren), owoce (Obst), warzywa (Gemüse).

    Uczniowie wykonują zadanie w zeszytach, wpisując w odpowiednią rubrykę wymienione wcześniej produkty oraz niemiecką nazwę składników odżywczych, które ten produkt zawiera (Getreidewaren – Brötchen /Kohlenhydrate).

  3. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Następnie cała klasa wysłuchuje nagrania. Zadaniem każdej z grup jest „wysłuchać” z wywiadu jak najwięcej informacji na przydzielony temat: grupa 1.: „Zu viel Kalorien” , grupa 2.: „Süßes Frühstück”, grupa 3.: „Keine Zeit zum Frühstück”, grupa 4.: „Frühstück immer wieder dasselbe“, grupa 5.: „Rezept für ein gutes Frühstück“. W razie potrzeby tekst można przesłuchać dwukrotnie.

  4. Każda grupa sporządza wspólną notatkę z objaśnieniem, na czym polega niewłaściwy nawyk śniadaniowy, jakie mogą być jego skutki. Na osobnej kartce zapisze też zalecenie, co należy zrobić, aby śniadanie było zdrowe. Grupy wymieniają się notatkami, zachowując kartkę z zaleceniem dla siebie (w nauczaniu zdalnym mogą wpisać notatkę z opisem w czat). Grupa, która jest adresatem opisu problematycznego zachowania, pisze „zasadę zdrowego śniadania” na kartce samoprzylepnej i umieszcza ją na „ściance”. Wszystkie zapisane hasła na ściance tworzą zestaw zasad komponowania zdrowego śniadania.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel pyta uczniów, jak wygląda śniadanie w ich domach, czy mają jakieś rytuały, co zwykle jedzą na śniadanie. Nauczyciel omawia z uczniami także, czy po dzisiejszej lekcji będą chcieli coś zmienić w swoim porannym jadłospisie, jeśli tak, to co (Aufgabe 7 w części Sprawdź się).

Praca domowa:

  • Nauczyciel poleca uczniom wykonanie Aufgabe 8 w części Sprawdź się. Podpowiada, aby uczniowie wykorzystali słownictwo i argumenty, które pojawiły się w lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa, zebranie słownictwa – nazw składników odżywczych – do tego celu nauczyciel może rozdać uczniom czasopisma niemieckie i polecić wyszukanie artykułów na temat zdrowego odżywiania, posiłków, przepisów kulinarnych. Uczniowie zgłaszają się i po kolei odczytują tytuły, hasła, słowa. Nauczyciel zapisuje główne hasła na tablicy wraz z ich tłumaczeniem;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą – do tego celu nauczyciel może przeprowadzić zabawę, wykorzystując transkrypcję tekstu oraz pytania zadane w wywiadzie. Uczniowie zostają podzieleni na dwie grupy - grupę zadającą pytania i grupę ekspertów, którzy próbują odpowiedzieć na zadane pytania samodzielnie, wcielając się w rolę ekspertów);

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu.