SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Piętrowość klimatyczno‑roślinna

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

VI. Pedosfera i biosfera: procesy glebotwórcze, typy gleb, strefowość i piętrowość gleb oraz roślinności.

Uczeń:

3) identyfikuje czynniki wpływające na piętrowe zróżnicowanie roślinności na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcie piętrowości klimatyczno‑roślinnej,

• wymienia i omawia czynniki, od których zależy piętrowość klimatyczno‑roślinna,

• określa cechy środowiska poszczególnych pięter klimatyczno‑roślinnych,

• charakteryzuje piętra klimatyczno‑roślinne w różnych górach świata.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom, studium przypadku

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, arkusze papieru A1/A0, pisaki, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Desperak J., Balon J., Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003.

Makowski J., Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Uczniowie powinni przed lekcją zapoznać się z blokiem „Przeczytaj” e‑materiału.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji,

• Wprowadzenie w tematykę zajęć poprzez przypomnienie pojęcia piętrowości klimatyczno‑roślinnej i czynników ją kształtujących – pogadanka, sprawdzenie poziomu przygotowania do lekcji poprzez pytania skierowane do uczniów.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeanalizowanie grafiki interaktywnej z e‑materiału, wykonanie poleceń, a następnie przedstawienie rezultatów na forum klasy.

• Wyświetlenie przez nauczyciela na ekranie grafiki interaktywnej przedstawiającej piętrowość klimatyczno‑roślinną (w zależności od wyposażenia uczniowie wyświetlają grafikę na tabletach lub nauczyciel korzysta z projektora multimedialnego); nauczyciel w interakcji z uczniami omawia zróżnicowanie pięter klimatyczno‑roślinnych i czynników decydujących o ich występowaniu na różnych wysokościach w górach świata; w trakcie pogadanki uczniowie prowadzą notatki (alternatywnie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela), zwracając uwagę na relacje między położeniem gór, ich wysokością bezwzględną i względną, ekspozycją pasma górskiego a pionowym zróżnicowaniem warunków klimatycznych i zbiorowisk roślinnych.

• Po zakończeniu prezentacji grafiki interaktywnej następuje dyskusja z udziałem zespołu klasowego mająca na celu określenie na podstawie analizowanych przypadków ogólnych prawidłowości i związków przyczynowo‑skutkowych między czynnikami przyrodniczymi a piętrowością klimatyczno‑roślinną; wytypowany uczeń/uczniowie rysują na tablicy lub arkuszach papieru schemat związków, pozostali uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami i uwagami; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.

• Analiza w parach studium przypadku przedstawiającego piętrowość roślinną w Himalajach; uczniowie określają zestaw czynników decydujących o zróżnicowaniu piętrowości w poszczególnych częściach Himalajów, wykorzystując wiedzę zdobytą podczas analizy grafiki interaktywnej i dyskusji.

• Przedstawienie wniosków z analizy przez wskazanych bądź zgłaszających się uczniów; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, razem z pozostałą częścią zespołu klasowego wprowadza uzupełnienia.

• Dyskusja z udziałem całego zespołu klasowego mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji, jej najważniejsze konkluzje uczniowie zapisują w zeszycie przedmiotowym.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna: Porównaj piętrowość roślinności w Himalajach z piętrowością wybranych gór omawianych podczas lekcji. Wskaż różnice i podobieństwa, uzasadnij ich występowanie.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna przedstawiająca schematy pięter roślinnych w różnych górach świata może być wykorzystana na lekcji powtórzeniowej dotyczącej bloku „Pedosfera i biosfera” (zakres podstawowy: VI) oraz podczas zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących związków i zależności między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego.