SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zmiany struktury funkcjonalno‑przestrzennej miast zachodzące wraz z rozwojem państw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa:

VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich.

Uczeń:

6) identyfikuje funkcje, typy fizjonomiczne miast i formy zespołów miejskich na świecie, wiąże typy fizjonomiczne miast z kręgami cywilizacyjnymi oraz poziomem rozwoju gospodarczego państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• określa i omawia funkcje, jakie pełnią miasta,

• wskazuje cechy miast charakterystyczne na określonym etapie ich historii,

• omawia zróżnicowanie przestrzenne miast o różnym poziomie rozwoju społeczno‑gospodarczego.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt

Materiały pomocnicze

Szymańska D., Biegańska J., Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane, [w:] Studia Miejskie. Procesy urbanizacji i ich uwarunkowania na początku XXI wieku, red. J. Słodczyk, M. Śmigielska, Uniwersytet Opolski, Opole 2011, s. 13–38.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematu zajęć. Przypomnienie podstawowych pojęć związanych z rozwojem i funkcjami miast.

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie indywidualnie zapoznają się z filmem edukacyjnym i wykonują notatki w zeszycie. Nauczyciel sprawdza zrozumienie treści.

• W małych zespołach (lub parach) w zależności od wielkości klasy uczniowie zastanawiają się nad współczesnymi miastami, różnicami w ich przestrzeni. Starają się podać przykłady miast pełniących określone funkcje (np. tych w których byli, albo o których była mowa na filmie).

• Nauczyciel pyta uczniów o cechy charakterystyczne miast w krajach wysoko rozwiniętych. Cechy te zapisuje na tablicy. Podobnie pyta o miasta w krajach słabo rozwiniętych. Uczniowie omawiają zróżnicowanie przestrzenne miast o różnym poziomie rozwoju społeczno‑gospodarczego, podają przykłady i porównują miasta w krajach wysoko i słabo rozwiniętych. Nauczyciel zwraca uwagę na pojęcia takie jak dzielnice nędzy i megalopolis.

• Następnie w dyskusji uczniowie zastanawiają się, jak historia miasta wpływa na jego obecną fizjonomię i strukturę przestrzenną. W tym celu uczniowie wykorzystują informacje przedstawione w filmie edukacyjnym.

• Uczniowie prezentują swoje spostrzeżenia.

• Uczniowie indywidualnie biorą udział w grze edukacyjnej.

• Po zakończeniu gry nauczyciel podsumowuje przedstawione w niej informacje. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Utrwalenie najważniejszych treści, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.

• Ocena pracy uczniów podczas lekcji.

Praca domowa

• Utrwalenie wiadomości przedstawionych na lekcji.

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat cech struktury funkcjonalno‑przestrzennej miast w krajach transformacji systemowej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może służyć samokształceniu ucznia, może zostać wykorzystany podczas innych zajęć dotyczących funkcji i typów fizjonomicznych miast i form zespołów miejskich na świecie. Może zostać wykorzystany także podczas zajęć poświęconych zróżnicowanym zagadnieniom związanym z urbanizacją (zakres podstawowy: VIII. 6). Gry edukacyjne zawarte w e‑materiale mogą być pomocą w samokształceniu ucznia lub podczas lekcji powtórzeniowej dotyczącej funkcji i typów fizjonomicznych miast i form zespołów miejskich na świecie (zakres rozszerzony: VIII. 6).