Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Finanse publiczne i budżet państwa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

IX. Sprawowanie władzy w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

1) wyjaśnia pojęcie „finansów publicznych”; przedstawia modele polityki gospodarczej państwa; wyjaśnia pojęcie i przedstawia rodzaje polityk publicznych;

2) przedstawia źródła dochodów budżetu centralnego i kierunki wydatków budżetowych w Rzeczypospolitej Polskiej.

XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

3) porównuje ścieżkę legislacyjną wymaganą do zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tworzenia ustaw, ustawy budżetowej i projektów uznanych za pilne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie finansów publicznych i budżetu państwa;

• omawia źródła dochodów budżetu centralnego i kierunki wydatków budżetowych w Rzeczypospolitej Polskiej;

• ocenia mechanizmy gromadzenia i wydatkowania finansów publicznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• quiz;

• rozmowa nauczająca;

• debata „za i przeciw”.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu lekcji.

2. Uczniowie zapoznają się z wprowadzeniem, a następnie formułują pytania dotyczące tematu, na które chcieliby uzyskać odpowiedź w trakcie zajęć.

Faza realizacyjna

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w multimedium w sekcji „Animacja” układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

2. Uczniowie rozmawiają na temat roli finansów publicznych w gospodarce i życiu społecznym. Szczególną uwagę zwracają na wyjaśnienie pojęć „finanse publiczne” i  „budżet państwa”. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę i uczniowie wspólnie przygotowują notatkę z tej części lekcji.

3. Uczniowie zapoznają się z animacją. Następnie omawiają ścieżkę legislacyjną ustawy budżetowej i porównują ją z trybem zwykłym uchwalania ustaw.

4. Uczniowie dzielą się na dwie grupy i zapoznają się z prezentacją multimedialną. Jedna grupa poszukuje argumentów za tym, że budżet państwa spełnia oczekiwania społeczeństwa, a druga – przeciw tej tezie.

5. Następuje debata „za i przeciw”. Uczniowie siadają naprzeciwko siebie i dyskutują. Po zakończonej dyskusji nauczyciel pyta, czy ktoś chce zmienić grupę, i daje na to czas. Następnie wyznaczona osoba podsumowuje debatę.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie czytają raz jeszcze pytania postawione na początku lekcji i udzielają na nie odpowiedzi.

2. Omówienie przebiegu zajęć, wskazanie przez nauczyciela mocnych i słabych stron pracy uczniów, udzielenie im informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia z materiału.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, isap.sejm.gov.pl.

Ustawa budżetowa z ostatniego roku.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Multimedia mogą służyć do przygotowania się do lekcji powtórkowej.