Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Józef Tischner: w poszukiwaniu nadziei
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Poznasz myśl Józefa Tischnera, wybitnego polskiego filozofa i humanisty.
Określisz wpływ komunizmu na człowieka według Tischnera.
Przemyślisz pogląd Tischnera na źródła zła.
Przeanalizujesz zdanie Tischnera, że nadzieja jest współcześnie sprawą najważniejszą.
Cele operacyjne. Uczeń:
pozna myśl Józefa Tischnera, wybitnego polskiego filozofa i humanisty;
określi wpływ komunizmu na człowieka według Tischnera;
przemyśli pogląd Tischnera na źródła zła;
przeanalizuje zdanie Tischnera, że nadzieja jest współcześnie sprawą najważniejszą.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
rozmowa kierowana;
audiobook;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się biografią Józefa Tischnera zamieszczoną w zakładce „Przeczytaj” i przygotowanie odpowiedzi na polecenie nr 1 z tej samej zakładki.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformę i wyświetla na tablicy stronę tytułową e‑materiału. Przedstawia uczniom temat lekcji oraz jej cele, a następnie wspólnie z nimi określa kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Dlaczego ks. Józefa Tischnera nazwano nauczycielem wolności i nadziei?
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.
Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach obejrzeli film na temat Józefa Tischnera, a następnie przygotowali odpowiedź na pytanie: Jaki nurt filozoficzny i w jaki sposób rozwijał Józef Tischner? (polecenie nr 1 z zakładki „Film edukacyjny”). Wskazane osoby prezentują odpowiedzi na forum klasy.
Nadal pracując w parach, uczniowie wykonują ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z zakładki „Film edukacyjny”. W razie potrzeby sięgają do treści zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj”. Po wykonaniu zadania wskazane pary odczytują rozwiązania ćwiczeń.
Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel odtwarza audiobooka, a następnie inicjuje rozmowę na temat: W jaki sposób komunizm wpłynął na człowieka?
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania zajęć uczniowie wykonują polecenie nr 2 z zakładki „Film edukacyjny”: Inspirując się poglądami Tischnera, spróbuj odpowiedzieć na pytanie, czy nadzieja jest sprawą najważniejszą.
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?
Praca domowa:
Obejrzyj w internecie dowolny wykład ks. Józefa Tischnera. Zastanów się, co wpłynęło na popularność tego filozofa.
Materiały pomocnicze:
Tischner J., Nadzieja mimo wszystko, Kraków 2020.
Puczek P., Tischner J., Sprawy ludzkie: Józef Tischner w rozmowie z Eweliną Puczek, Warszawa 2020.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.