Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Historyczne migracje na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etnicznej i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

7) dyskutuje na temat skutków wielkich ruchów migracyjnych dla społeczeństw i gospodarki wybranych państw świata, ze szczególnym uwzględnieniem krajów Europy, w tym Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia i charakteryzuje okresy największych migracji w dziejach ludzkości,

  • opisuje konsekwencje wielkich ruchów migracyjnych odbywających się w przeszłości,

  • uzasadnia, dlaczego skutki wielkich ruchów migracyjnych są widoczne do dziś.

Strategie: odwrócona klasa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, Pecha Kucha

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

  • Głowiak K., Zjawisko migracji – rys historyczny, Historia i Polityka, 8 (15), Warszawa 2012.

  • Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., ,Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 12. Ludność świata, Wyd. Kurpisz, Poznań 1998.

  • Soja M., Jelonek A., Podstawy geografii ludności, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na 8 grup. Każdej grupie przydziela jedno z następujących zagadnień:

  • migracje prehistoryczne, które doprowadziły do zaludnienia prawie wszystkich kontynentów,

  • wędrówki ludów w starożytności,

  • średniowieczne inwazje Arabów i Mongołów,

  • zasiedlanie Nowego Świata, [online], dostępny w internecie: https://ep2019‑geo.contentplus.io/x/DXx5NiIRj?lang=pl#k000000ICI_conce001 od XVI w.,

  • migracje ekonomiczne i polityczne w XIX i XX w.

  • migracje polityczne związane z I i II wojną światową,

  • migracje polityczne po II wojnie światowej,

  • migracje ekonomiczne po II wojnie światowej.

Jeżeli liczba osób w klasie jest mała, wówczas nauczyciel może podzielić uczniów na przykład na cztery grupy i przydzielić po dwa zagadnienia. Prosi uczniów o przygotowanie krótkich wystąpień na zadany temat przy użyciu prezentacji multimedialnej. Każda prezentacja musi składać się maksymalnie z pięciu slajdów, a na każdy slajd należy przeznaczyć nie więcej niż 20 sekund. Na slajdach umieszczone mogą być jedynie zdjęcia, mapy, wykresy, tabele oraz krótkie hasła. Niedopuszczalne jest przygotowanie slajdu, który ma charakter ciągłego tekstu. W celu realizacji tego zadania domowego nauczyciel zaleca uczniom skorzystanie z niniejszego e‑materiału, materiałów źródłowych zaproponowanych w scenariuszu oraz innych źródeł informacji geograficznej.

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).

  • Sprawdzenie ewentualnego zadania domowego.

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat ostatniej lekcji.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prowadzi krótką pogadankę na temat wielkich ruchów migracyjnych w historii ludzkości. W tym celu wymienia najważniejsze z nich.

  • Następnie nauczyciel prosi każdą grupę o zreferowanie swojego zadania przy użyciu prezentacji multimedialnej.

  • Po zakończeniu prezentacji danej grupy pozostali uczniowie mogą zgłaszać swoje uwagi lub zadawać pytania. Nad poprawnym przebiegiem zadania ma za zadanie czuwać nauczyciel, który weryfikuje informacje zawarte w odpowiedziach uczniów.

  • Następnie, kiedy każda grupa już wystąpi, nauczyciel wyświetla blok główny e‑materiału na tablicy oraz prosi wszystkich uczniów o wspólne wykonanie polecenia 1 i 2. Uwaga! Jeżeli jedna z grup poruszy tematy zawarte w tych poleceniach podczas swojej prelekcji, punkt ten należy pominąć lub jedynie podsumować tę wiedzę.

  • W następnej kolejności nauczyciel inicjuje dyskusję na temat paneuropeizmu kulturowego. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły, uwagi, skojarzenia.

  • W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Rozwiąż ćwiczenie 7 i 8 w e‑materiale.

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learningu).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: Nauczyciel może wyświetlić grafiki interaktywne w fazie podsumowującej.

Sprawdź się