Dla nauczyciela
Scenariusz zajęć
Autor: Aleksandra Marszałek‑Harych, Krzysztof Błaszczak
Przedmiot: chemia
Temat: Złoża miedzi i jej wydobycie na terenie Polski.
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Poziom podstawowy i rozszerzony
Wymagania ogólne
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:
2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wymienia lokalizację złóż miedzi w Polsce;
wymienia etapy procesu wydobywania rud miedzi;
porównuje minerały pod względem procentowej zawartości miedzi.
Strategie nauczania:
asocjacyjna.
Metody i techniki nauczania:
dydaktyczna;
analiza materiału źródłowego;
pogadanka;
ćwiczenia uczniowskie;
grafika interaktywna;
okienko informacyjne;
technika zdań podsumowujących.
Formy pracy:
praca zbiorowa;
praca w grupach;
praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami/smartfony/tablety z dostępem do Internetu;
podręczniki tradycyjne
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
rzutnik multimedialny;
tablica interaktywna/tablica.
Przed lekcją
Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z grafiką interaktywną „Przeanalizuj położenie złóż rud miedzi na mapie Polski”.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Gdzie wydobywana jest miedź w Polsce?
Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.
Rozpoznawanie wiedzy potocznej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Wymień nazwy i podaj wzory minerałów zawierające miedź.
Faza realizacyjna:
Następnie nauczyciel, chce sprawdzić na ile uważni byli uczniowie w czasie analizowania grafiki interaktywnej. W tym celu wyświetla na tablicy multimedialnej lub na brystolu pokazuje kontur Polski, na którym uczniowie wspólnie mają za zadanie zaznaczyć występowanie miedzi w naszym kraju. Po tym zadaniu uczniowie mogą sprawdzić czy dobrze zaznaczyli obszar. Może być to wykonane przez całą klasę lub indywidualnie w zeszytach (brystolach).
Następnie nauczyciel wyświetla uczniom treść ćwiczenia 6 z e‑materiału w sekcji „sprawdź się”. Uczniowie mają za zadanie samodzielnie ułożyć kolejność wydobywania miedzi w kopalniach. Mogą wspierać się informacjami zawartymi w e‑materiale. Następnie nauczyciel wyświetla prawidłową odpowiedź i uczniowie sprawdzają, czy wykonali polecenie poprawnie.
Sztafeta uczniowska. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na cztery drużyny. Uczniowie mają za zadanie obejrzeć minerały miedzi zobrazowane w e‑materiale. Następnie każda z drużyn uczniów losuje jedno zdjęcie minerału u nauczyciela i ma za zadanie zapisać jego wzór sumaryczny oraz wyznaczyć zawartość procentową miedzi w nim. Za wygraną drużynę uznaje się taką, która w najkrótszym czasie będzie w stanie wykonać zadanie i/lub popełni najmniej błędów.
Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w medium bazowym, a następnie ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”.
Faza podsumowująca:
Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.
Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:
Przypomniałem/łam sobie, że...
Co było dla mnie łatwe...
Dziś nauczyłem się...
Zaskoczyło mnie, że...
Co sprawiało mi trudność...
Praca domowa:
Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Grafika interaktywna może być wykorzystana przez uczniów do samodzielnej nauki w domu oraz przed zajęciami do zapamiętania obszarów występowania miedzi.
Materiały pomocnicze:
Nauczyciel przygotowuje:
kontur Polski na slajdzie lub na arkuszu papieru, mazaki
wydrukowane w kolorze zdjęcia minerałów zawierających miedź.