Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela 

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Ujęcie matematyczne geografii astronomicznej – powtórzenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy/rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.

Uczeń:

2) podaje cechy ruchów Ziemi i charakteryzuje ich następstwa, z uwzględnieniem siły Coriolisa.

Zakres rozszerzony

II. Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata: wysokość górowania Słońca, wyznaczanie współrzędnych geograficznych, fazy Księżyca, zaćmienia Słońca i Księżyca, osiągnięcia badawcze w eksploracji Wszechświata.

Uczeń:

1) oblicza wysokość górowania Słońca na dowolnej szerokości geograficznej w dniach równonocy i przesileń w celu wykazania zależności między nachyleniem osi Ziemi w ruchu obiegowym a dopływem energii słonecznej do jej powierzchni;

2) wyznacza współrzędne geograficzne dowolnego punktu na powierzchni Ziemi na podstawie wysokości górowania Słońca w dniach równonocy i przesileń oraz obliczeń różnicy czasu słonecznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • identyfikuje poszczególne elementy sfery niebieskiej w terenie,

  • wymienia cechy i charakteryzuje następstwa ruchu obiegowego i obrotowego Ziemi,

  • opisuje inne ruchy Ziemi (cykle Milankovicia, precesja, nutacja i in.),

  • rozwiązuje zadania obliczeniowe związane z następstwami ruchów Ziemi, z uwzględnieniem zadań dotyczących Polski.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, odwrócona klasa

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy, prezentacja multimedialna

Materiały pomocnicze

Interaktywna animacja dotycząca wysokości górowania Słońca, długości dnia, widomej wędrówki Słońca po sklepieniu niebieskim w dowolnych miejscach na Ziemi i w dowolnych dniach w roku: andrewmarsh.com, [online], dostępny w internecie: http://andrewmarsh.com/apps/staging/sunpath3d.html (dostęp 20.07.2021).

Rybka E., Astronomia ogólna, PWN, Warszawa 1978.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na grupy (o ich liczbie decyduje nauczyciel) i prosi o przygotowanie prezentacji multimedialnych mających na celu podsumowanie wiadomości i umiejętności związanych z ujęciem matematycznym w geografii astronomicznej. Prosi o skorzystanie z treści zawartych w tym e‑materiale, w innych e‑materiałach oraz innych źródłach informacji geograficznej. Tematy dla grup:

  • układ horyzontalny i orientacja na niebie,

  • ruch obiegowy Ziemi i jego konsekwencje,

  • ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje,

  • obliczenia związane z wysokością górowania Słońca i szerokością geograficzną,

  • obliczenia związane z czasem i długością geograficzną,

  • Polska – wysokość górowania Słońca i rachuba czasu.

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).

  • Sprawdzenie zadania domowego.

  • Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie ostatniej lekcji.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Grupy przedstawiają kolejno swoje prezentacje. Po każdej prezentacji następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

  • Następnie nauczyciel inicjuje dyskusję na temat innych ruchów Ziemi. W tym celu posługuje się wyświetlonymi na ekranie wybranymi fragmentami e‑materiału.

  • W kolejnej części lekcji uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne. Wskazani uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne niezrozumiałe kwestie.

Faza podsumowująca

  • Uczniowie wykonują polecenia do grafiki interaktywnej.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Wykonanie jednego, wybranego polecenia z bloku „Przeczytaj”.

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości) i przed lekcją (metoda odwróconej klasy). Może także znaleźć swoje zastosowanie na innych lekcjach z zakresu geografii astronomicznej, a w szczególności na lekcji powtórzeniowej z tej tematyki (zakres podstawowy i rozszerzony: II).

Sprawdź się