Scenariusz zajęć

Autor: Aleksandra Marszałek‑Harych, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Klasyfikacja tworzyw sztucznych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XIII. Węglowodory. Uczeń:

6) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC.

Zakres rozszerzony

XIII. Węglowodory. Uczeń:

8) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• podaje różne klasyfikacje tworzyw sztucznych;

• klasyfikuje tworzywa sztuczne pod względem ich właściwości;

• wymienia właściwości tworzyw sztucznych.

Strategie nauczania:

• problemowa;

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• ćwiczenia uczniowskie;

• sketchnotka;

• obserwacja;

• analiza materiału źródłowego;

• kieszeń i szuflada.

Formy pracy:

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami/tablety, smartfony z Internetem;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zainteresowanie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału.

2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

3. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Nauczyciel pokazuje różne przedmioty z tworzyw sztucznych. Uczniowie odczytują skróty, kojarzą je z zastosowaniem, następnie próbują je podzielić i określić kryterium podziału

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy zadaniowe, rozdaje arkusze papieru A3/A4, mazaki. Uczniowie mają za zadanie opracować w grupach po jednym z podanych tworzyw sztucznych (mogą losować lub nauczyciel przydziela): elastomery, termoplasty, duroplasty. Uwzględniają ich właściwości, zastosowanie i przykłady. Po wyznaczonym czasie, liderzy grup prezentują na forum klasy efekty pracy. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi.

2. Uczniowie wykonują w zeszytach sketchnotkę w odniesieniu do omówionego materiału. Chętne osoby mogą zaprezentować na forum klasy swoje efekty.

3. Nauczyciel proponuje uczniom pracę w parach z mapą pojęć. Uczniowie zapoznają się z poleceniem i wykonują zawarte w medium ćwiczenia.

4. Następnie uczniowie proszeni są o przeprowadzenie obserwacji porównawczej właściwości różnych tworzyw sztucznych (nauczyciel przygotowuje różne przedmioty). Uczniowie mają za zadanie odróżnić organoleptycznie (dotyk, wzrok) termoplast od duroplastów oraz plastomer od elastomeru, np.:

5. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jakie gazy mogą powstawać podczas spalania np. PVC i jakie niesie to konsekwencje? Uczniowie mogą wesprzeć się dostępnymi źródłami informacji.

6. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Kieszeń i szuflada. Nauczyciel rozdaje uczniom samoprzylepne kolorowe karteczki. Prowadzący zajęcia rysuje na tablicy kieszeń, a obok niej zapisuje: „Co zabieram ze sobą?”. Tutaj uczeń ma wpisać to, co wyniósł z zajęć, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Poniżej nauczyciel rysuje szufladę i białą plamę. Obok szuflady zapisuje: „Co mi się nie przyda?”, a obok białej plamy: „Czego zabrakło?”. Poniższe rysunki uczeń wypełnia samoprzylepnymi kolorowymi karteczkami z zapisanymi krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub kluczowymi słowami. Jest to okazja także do analizy przebiegu zajęć i szybkiej powtórki.

Praca domowa:

1. Uczniowie proszeni są o wypisanie przykładów przedmiotów znalezionych w ich domach należących do każdej klasy tworzyw sztucznych.

2. Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa pojęciowa może być pomocnym narzędziem w przygotowaniu notatki na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje:

• samoprzylepne karteczki

• arkusze papieru A3/A4;

• mazaki;

• masa wielokrotnie klejąca;

• różne przedmioty wykonane z różnych tworzyw sztucznych.