Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Czy pisali tak, jak żyli? O poezji Edwarda Stachury, Rafała Wojaczka i Andrzeja Bursy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• scharakteryzuje nastrój w wierszach Sobota Andrzeja Bursy i Piosenka o poecie II Rafała Wojaczka oraz we fragmencie poematu Po ogrodzie niech hula szarańcza Edwarda Stachury;

• porówna kreację podmiotów lirycznych w wierszach Andrzeja Bursy, Rafała Wojaczka i Edwarda Stachury;

• zredaguje tezy interpretacyjne dotyczące omawianych utworów;

• zredaguje konspekt interpretacji porównawczej omawianych wierszy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów, by poszukali w różnych źródłach informacji na temat poetów wyklętych. Poleca, by zwrócili szczególną uwagę na to, jak powstała nazwa i skąd się wywodzi, kogo nazywano mianem poety wyklętego i dlaczego. Zainteresowane osoby mogą przygotować prezentację, najlepiej ilustrowaną muzyką (jej dobór oczywiście należy do uczniów). Wszystkim uczniom nauczyciel poleca, by zapoznali się z blokiem tekstowym oraz filmem zamieszczonymi w e‑materiale.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Chętne osoby prezentują materiał przygotowany w domu i omawiają go. Wskazana osoba krótko podsumowuje informacje przedstawione przez innych uczniów.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi chętne lub wybrane osoby o odczytanie wierszy znajdujących się w sekcji „Przeczytaj”. Pozostali uczestnicy zajęć mają za zadanie, słuchając, wynotować argumenty, które spowodowały, że autorzy tych utworów należeli do poetów wyklętych. W tym zadaniu może pomóc również film, który uczniowie mieli obejrzeć w domu. Później wybrane osoby odczytują swoje propozycje, a inni uczniowie mogą je uzupełnić.

2. Uczniowie dzielą się na dwie grupy, pierwsza wykonuje ćwiczenia 1, 3, 4 z sekcji „Sprawdź się”, a druga zadania 2, 5 i 6. Podczas zajęć może nie starczyć czasu na pracę z zadaniem 8, dlatego uczniowie mogą to zadanie wykonać w domu. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel prosi wybrane osoby o przedstawienie odpowiedzi i weryfikuje ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Podsumowaniem lekcji może być odpowiedź na ćwiczenie 7 z sekcji „Sprawdź się”: Uzasadnij, czy zasadne jest używanie wobec Edwarda Stachury, Andrzeja Bursy i Rafała Wojaczka określenia „poeci przeklęci”.

Praca domowa:

1. Napisz interpretację porównawczą dwóch z trzech zaproponowanych podczas lekcji tekstów. Twoja praca powinna liczyć przynajmniej 400 słów.

Materiały pomocnicze:

• Kaskaderzy literatury. O twórczości i legendzie Andrzeja Bursy, Marka Hłaski, Haliny Poświatowskiej, Edwarda Stachury, Ryszarda Milczewskiego‑Bruna, Rafała Wojaczka, red. E. Kolbus, słowo wstępne J. Brudnicki, posłowie J. Marx, Łódź 1986.

• Stanisław Bereś , Katarzyna Batorowicz‑Wołowiec, Wojaczek wielokrotny, Biuro Literackie 2008.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do podsumowania lekcji.