SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zmiany znaczenia czynników lokalizacji przemysłu tradycyjnego i zaawansowanych technologii w procesie rozwoju cywilizacyjnego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

XI. Przemiany sektora przemysłowego i budownictwa: czynniki lokalizacji przemysłu tradycyjnego i zaawansowanych technologii, obszary koncentracji przemysłu, rozwój i rola budownictwa w gospodarce.

Uczeń:

1) na wybranych przykładach wykazuje różnice między czynnikami lokalizacji przemysłu tradycyjnego i zaawansowanych technologii oraz wyjaśnia zmiany znaczenia tych czynników w procesie rozwoju cywilizacyjnego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są rewolucje przemysłowe,

• charakteryzuje poszczególne rewolucje przemysłowe,

• definiuje czynniki lokalizacji przemysłu,

• rozróżnia twarde i miękkie czynniki lokalizacji działalności gospodarczej,

• wskazuje czynniki lokalizacji przemysłu tradycyjnego i zaawansowanych technologii.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Wieloński A., Geografia przemysłu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematyki zajęć. Uczniowie wyjaśniają, czym jest przemysł tradycyjny i przemysł zaawansowanych technologii.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel pyta uczniów, czym są czynniki lokalizacji działalności gospodarczej, w tym działalności przemysłowej. Uczniowie rozmawiają na temat znaczenia określonych czynników przy lokalizacji działalności danego typu. Korzystając z części „Przeczytaj” e‑materiału, wyjaśniają, czym są rewolucje przemysłowe i charakteryzują kolejne z nich.

• Nauczyciel omawia dwa typy czynników lokalizacji – czynniki twarde i miękkie. Tłumaczy, czym są, jakie mają znaczenie i skąd czerpać o nich wiedzę. Nauczyciel wyjaśnia także pojęcie atrakcyjności inwestycyjnej i wskazuje różnice między atrakcyjnością i czynnikami lokalizacji. Następnie uczniowie omawiają zmiany znaczenia poszczególnych czynników lokalizacji w kontekście poszczególnych rewolucji przemysłowych.

• Uczniowie zapoznają się z filmem samouczkiem i podczas słuchania sporządzają notatki (umiejętność jednoczesnego słuchania i notowania). Uczniowie w parach lub grupach ustalają zestaw czynników lokalizacji przemysłu tradycyjnego i czynników lokalizacji przemysłu wysokich technologii.

• Wskazani przez nauczyciela uczniowie omawiają poszczególne czynniki lokalizacji. Uczniowie we wspólnej dyskusji wskazują te dziedziny, które odmiennie traktowane są przy wyborze lokalizacji dla działalności przemysłowej różnego typu.

• Uczniowie w parach przystępują do pracy z mapą myśli. Po lewej stronie planszy wpisują czynniki tradycyjne, właściwe dla przemysłów tradycyjnych, a po prawej – te właściwe dla przemysłu nowoczesnego. W dolnej części mapy myśli wpisują najważniejsze podejścia do bazy surowcowej, dostępności transportowej, dostępności siły roboczej, rynków zbytu i zaplecza badawczo‑rozwojowego. Nauczyciel może zaproponować gotowy wzór lub schemat, z którym uczniowie będą pracować.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Utrwalenie najważniejszych treści, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.

• Sporządzenie syntetycznej notatki z treści omawianych podczas zajęć.

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, wymień kilka zakładów przemysłowych w Polsce, których lokalizacja jest uzależniona od różnych czynników przyrodniczych bądź pozaprzyrodniczych. Omów te czynniki oraz wskaż lokalizację zakładów na mapie konturowej Polski (zaczerpniętej np. z internetu).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek może zostać wykorzystany podczas zajęć poświęconych zmieniającej się roli czynników lokalizacji przemysłu (zakres podstawowy: XI. 1) lub porównaniu cech przemysłu tradycyjnego i przemysłu zaawansowanych technologii (zakres podstawowy: XI. 2).