Dla nauczyciela

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Hormonalna kontrola wzrostu i rozwoju organizmu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Budowa i fizjologia człowieka.
6. Regulacja hormonalna. Uczeń:
7) przedstawia rolę hormonów w regulacji wzrostu, tempa metabolizmu i rytmu dobowego;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
5) Regulacja hormonalna. Uczeń:
h) przedstawia rolę hormonów w regulacji wzrostu, tempa metabolizmu i rytmu dobowego,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne
Uczeń:

  • poznaje hormony mające wpływ na wzrost i rozwój organizmu;

  • określa rolę somatotropiny w procesach wzrostu i rozwoju;

  • określa rolę tyroksyny i trójjodotyroniny w procesach wzrostu i rozwoju;

  • opisuje rolę podwzgórza w kontroli procesów wzrostu organizmu.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • analiza tekstu źródłowego;

  • okienko informacyjne;

  • metoda pięciu kroków.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • okienka informacyjne.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem w e‑materiale.

  2. Nauczyciel zadaje pytania: „Co to są hormony? Jakie znacie hormony mające wpływ na wzrost i rozwój organizmu?”

  3. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy.

  2. Nauczyciel wyjaśnia zasady pracy z e‑materiałem metodą pięciu kroków:

    1. Pobieżnie przejrzyj tekst z e‑podręcznika.

    2. Zapoznaj się z pytaniami w okienku informacyjnym.

    3. Dokładnie przeczytaj tekst z e‑podręcznika.

    4. Odpowiedz na pytania zawarte w okienku informacyjnym.

    5. Przedstaw wyniki pracy.

  3. Każda z grup otrzymuje okienko informacyjne (materiał dodatkowy).

  4. Uczniowie w grupach i w oparciu o informacje w e‑podręczniku uzupełniają okienka informacyjne.

  5. Nauczyciel nadzoruje pracę grup i w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości.

  6. Grupy omawiają kolejno zagadnienia opracowane w okienku informacyjnym.

  7. Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną i wykonują do niej polecenia.

  8. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych poleceń.

Pytania do okienka informacyjnego:

  • Gdzie położona jest przysadka i jaką funkcję pełni?

  • Wymień hormony mające wpływ na wzrost i rozwój człowieka.

  • Jaką rolę pełni somatotropina w procesie wzrostu organizmu?

  • Co to jest gigantyzm?

  • Jaką rolę pełnią tyroksyna i trójjodotyronina w procesie wzrostu organizmu?

  • Jaka jest rola podwzgórza w kontrolowaniu procesów wzrostu organizmu?

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel podsumowuje pracę grup.

  2. Nauczyciel prosi grupy o odpowiedzi na pytania 1–6 zawarte w e‑materiale.

  3. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi.

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne 7–8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez ucznia w podczas lekcji powtórzeniowej.

Sprawdź się