Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Jak była zorganizowana i jak funkcjonowała republika rzymska - podsumowanie
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje najważniejsze elementy rzymskiej republiki;
wymienia poszczególne urzędy i etapy przechodzenia na coraz wyższe szczeble w drabinie hierarchii urzędniczej;
sprawdza własny stan wiedzy na temat rzymskiej republiki przez wykonanie zestawu ćwiczeń.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom, aby powtórzyli wiadomości dotyczące republiki rzymskiej i jej organizacji. Mogą wykorzystać do tego e‑materiał (bez gry edukacyjnej i zestawu ćwiczeń).
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla uczniom temat i cele zajęć i poleca, by na tej podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.
Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem republiki rzymskiej oraz jej organizacji. Wybrana osoba z jednej pary (wskazanej lub zgłaszającej się na ochotnika) przedstawia przygotowane propozycje, jedna osoba z klasy zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają mapę myśli o swoje propozycje, tworząc jej ostateczną wersję.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi uczniów, by wykonali indywidualnie pierwszych sześć ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” celem przypomnienia sobie faktów dotyczących starożytnej republiki rzymskiej. Weryfikuje wspólnie z uczniami poprawność odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej.
Następnie prowadzący dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasu na udzielenie odpowiedzi. Prosi, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.
Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupy rywalizują ze sobą i ta, która najszybciej rozwiąże quiz, może zostać nagrodzona oceną za aktywność.
Podsumowując quiz, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Które z pytań sprawiło wam największą trudność? Uczniowie zgłaszają swoje odpowiedzi lub wątpliwości, wspólnie z koleżankami i kolegami omawiają poruszane zagadnienia.
Faza podsumowująca:
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę grup uczniowskich. Prosi uczniów o samoocenę dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania.
Praca domowa:
Opracuj podsumowanie tematu „Jak była zorganizowana i jak funkcjonowała republika rzymska - podsumowanie” w formie pytań do krzyżówki.
Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, red. G. Chomicki, S. Spławski, Kraków 1999.
S. Sierpowski, Źródła i materiały do nauczania historii, Warszawa 1998.
A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2007.
Wskazówki metodyczne:
Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów podczas lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. przy powtórce wiadomości.