Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.6.6

Autor e‑materiału: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Tytuł e‑materiału: Was steckt in Lebensmitteln? Das kleine Alphabet der Zusatzstoffe/Co tkwi w artykułach spożywczych? Mały kataog dodatków

Poziom edukacyjny: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji
Umiejętność informowania o produktach spożywczych ze szczególnym uwzględnieniem ich składników.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Cele operacyjne

Uczeń:

  • rozpoznaje dodatki do żywności;

  • łączy dodatki do żywności z opisem ich działania;

  • przedstawia, w których produktach spożywczych można znaleźć wskazane dodatki do żywności.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca grupowa.

Środki dydaktyczne:

  • komputer, np. laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: ilustracja interaktywna,

  • zestaw zadań interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta ich o skojarzenia związane z tym zdjęciem oraz inicjuje burzę mózgów na temat żywienia, produktów spożywczych i zawartych w nich substancjach. Nauczyciel zwraca także uwagę uczniów na tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów, jaką wiedzę, wynikającą z własnych doświadczeń, posiadają na ten temat.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst źródłowy, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Uczniowie w parach wykonują polecenia do tekstu (Übung 1‑3 w części Przeczytaj), rozwiązują zadania na rozumienie tekstu (zadania prawda/fałsz, porządkują informacje, pracują ze słownictwem).

  • Uczniowie analizują multimedium (ilustrację interaktywną) i wykonują polecenia do niego (Übung 1‑3 w części Ilustracja interaktywna) – porządkują informacje, dopasowują poszczególne elementy do siebie, poznają słownictwo.

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Przedstawiciele grup losują nazwy dodatków do żywności. Uczniowie w grupach charakteryzują wylosowany dodatek. Następnie grupy zostają wymieszane w ten sposób, aby w nowych grupach był członek innej grupy i scharakteryzował dodatek do żywności swojej grupy. Działanie to zostaje powtórzone. Kolejni uczniowie relacjonują w nowej grupie dodatek do żywności, nad którym pracowali na początku.

c) Faza podsumowująca:

  • Uczniowie piszą krótki tekst, informujący o substancjach zawartych w produktach spożywczych, ich funkcji oraz wpływie na zdrowie.

  • Uczniowie charakteryzują wybraną kategorię dodatków do żywności, wymieniają produkty spożywcze, w których mogą one być zawarte.

  • W ramach podsumowania uczniowie odgrywają scenki, w których wcielają się w rolę eksperta ds. dodatków do żywności, informują o oznakowaniu danej grupy dodatków oraz o produktach spożywczych, które mogą je zawierać. Pozostali uczniowie zadają ekspertowi dodatkowe pytania.

Praca domowa:
Zadaniem ucznia jest przeanalizowanie składu trzech różnych wybranych produktów spożywczych, np. musli, masło, napoje, dania gotowe pod kątem obecności dodatków do żywności. Uczeń może skorzystać z różnych źródeł, np. internetu, literatury, czasopism.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zainspirowanie i zaciekawienie ucznia. Nauczyciel rozdaje uczniom opakowania kilku produktów lub prosi o wybranie przez uczniów kilku produktów samodzielnie. Uczniowie przygotowują się do lekcji w domu, odczytują skład produktu oraz notują dodatki, które zawiera ten produkt.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie losują produkt przyniesiony przez nauczyciela. Na podstawie zdobytej wiedzy uczniowie opisują skład produktu i zawartość dodatków. Informacje prezentują na forum klasy.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa. Uczniowie przygotowują ulotkę z oznaczeniami dodatków do żywności, przydatną w codziennym życiu, np. podczas dokonywania zakupów produktów żywnościowych.

Słownik