Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.6.2

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Über Geschmack lässt sich doch streiten./O gustach się jednak dyskutuje.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji

Umiejętność wypowiadania się na temat swoich preferencji smakowych oraz opisywania upodobań smakowych innych osób.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART

Uczeń:

  • opisuje przykładowe preferencje smakowe;

  • przedstawia swoje preferencje smakowe;

  • wyraża swoją opinię na temat różnych gustów kulinarnych oraz ich przyczyn.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego, a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata – uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, tworzenie ilustracji).

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów.

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w wypowiadaniu się poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca – pogadanka, opis, praca ze źródłem drukowanym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca – dyskusja dydaktyczna, technika: burza mózgów, metoda LdL, nauczanie wielozmysłowe;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca grupowa.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • produkty żywnościowe w różnych smakach,

  • multimedium: mapa pojęć,

  • walizka i kosz,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu. Następnie zapisuje na tablicy wyraz „Geschmack” i prosi uczniów o podanie wszelkich określeń, jakie im się kojarzą z tym wyrazem. Tworzy asocjogram, w ten sposób uczniowie wspólnie odświeżają słownictwo znane im już, a dotyczące opisywania smaku.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie pracują metodą LdL. Wyznaczeni uczniowie mają przygotowane streszczenie tekstu, które po kolei przedstawiają na forum klasy, wyjaśniając nieznane kluczowe zwroty i pojęcia. Przygotowują pytania lub quiz do tekstu. Quiz można przeprowadzić również w wersji online. Następnie inicjują krótką dyskusję na ten temat, proszą uczniów, by  zdradzili nieco na temat ich upodobań smakowych.

  • Uczniowie zaznaczają poprawne odpowiedzi, łączą wyrażenia o podobnym znaczeniu, uzupełniają tekst podanymi wyrazami (Übung 1‑3 z sekcji Przeczytaj).

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy według kontynentów, uczniowie wybierają sobie kraj/lub cały kontynent i opisują smaki danych kuchni. Uczniowie do przygotowania swoich wypowiedzi korzystają z internetu.

  • Uczniowie przedstawiają swoje opisy na forum klasy, stając się równocześnie ekspertami danej kuchni, odpowiadają na pytania pozostałych uczniów.

  • Uczniowie analizują multimedium (mapa pojęć). Następnie w parach tłumaczą sformułowania na język polski, dopasowują poszczególne elementy do siebie, uzupełniają zdania wybranymi wyrazami. Warto, by nauczyciel zwrócił tu uwagę na podwójne znaczenie słowa „Geschmack” jako smaku i gustu. W tym celu może poprosić uczniów o przykłady ich własnych zdań obrazujących te odmienne znaczenia.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel przygotowuje kilka produktów o różnych smakach, rozkłada na tackach, chętni uczniowie mają zawiązane oczy, próbują produktu, omawiają jego smak oraz próbują odgadnąć co to za produkt.

  • Uczniowie w ten sposób nazywają konkretne smaki, wypowiadają się także na temat zmysłu smaku, wyjaśniają kiedy powstają pierwsze odczucia smakowe oraz odnoszą się do tezy, że o smakach można dyskutować.

  • Uczniowie opowiadają o swoich preferencjach smakowych, ćwiczenie można wykonać za pomocą łańcuszka pytań i odpowiedzi, uczeń zadaje pytanie o preferencje smakowe, prosi konkretną osobę o wypowiedź itd.

  • Nauczyciel prosi uczniów o udzielenie feedbacku na koniec zajęć, przynosi małą walizkę, do której uczniowie na kartkach wrzucają informacje, co im się na lekcji podobało i co zabierają ze sobą, a do kosza wrzucają według nich informacje, które nie zostaną wykorzystane i można z nich zrezygnować. Następnie podsumowuje uzyskane odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej. 

  • W ramach szybkiego ćwiczenia ustnego podsumowującego słownictwo można wykonać ćwiczenie tzw. węża językowego polegającego na dokończeniu zdania lub uzupełnieniu go np.: „Mir schmeckt am besten ... /Die Zitrone ist mir zu ...” itp.

Praca domowa

W ramach pracy domowej uczeń przeprowadza ankietę wśród wybranej przez siebie grupy osób (rodzina/przyjaciele/rówieśnicy/sąsiedzi...), w której zbada, jaki jest najbardziej popularny i preferowany smak, a następnie przedstawi wyniki w formie krótkiego tekstu lub ustnie (zależnie od zaleceń nauczyciela).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem. Nauczyciel prosi o przygotowanie fiszek w formie papierowej ze zwrotami służącymi do określenia smaku.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie wymieniają się fiszkami, uczą się/powtarzają zwroty/sprawdzają nawzajem swoją wiedzę. Nauczyciel prosi uczniów, by przeprowadzili wywiad z kucharzem światowej sławy na temat smaków z kraju, z którego się wywodzi. Uczniowie wcielają się w rolę dziennikarzy i kucharzy oraz prezentują swoje dialogi na forum klasy.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa. Uczniowie mogą nagrać krótki filmik ze swojej kuchni, w którym prezentują smaki na podstawie różnych przypraw i potraw, opowiadając o preferencjach smakowych swojej rodziny.

Słownik