Autor: Katarzyna Lewandowska

Temat: Symbole w literaturze

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz istotę symbolicznego przedstawienia rzeczywistości.

• Zinterpretujesz znaczenia wybranych symboli.

• Przeanalizujesz fragment tekstu popularnonaukowego poświęconego symbolom w średniowieczu.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozumie istotę przedstawiania rzeczywistości w sposób symboliczny;

• wyjaśnia znaczenie podanych symboli;

• bierze udział w dyskusji;

• interpretuje tekst dotyczący symboliki chrześcijańskiej;

• wskazuje symboliczne znaczenia przypisywane elementom z przeczytanego tekstu;

• tworzy opowiadanie z wykorzystaniem symboli.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Audiobook”. Podczas lekcji materiał zostanie jeszcze raz przypomniany.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji. Chętna osoba odczytuje na głos informacje zawarte w sekcji „Wprowadzenie” w e‑materiale oraz wiadomości dotyczące symboli i sfer sacrum i profanum z sekcji „Przeczytaj”. Następnie prosi, aby każdy uczeń przygotował indywidualnie mapę myśli związaną z tym, co udało się zapamiętać z pierwszej fazy lekcji.
   Chętne osoby prezentują swoje propozycje po zakończeniu pracy.
   Nauczyciel może też zapytać uczniów, czy lepsze jest – ich zdaniem – notowanie czy tworzenie mapy myśli i dlaczego.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie cicho czytają tekst „Świat symboliki chrześcijańskiej” wraz z wyjaśnieniami ze Słownika. Następnie wyznaczona osoba streszcza na głos przeczytany fragment, tak aby każdy uczeń w ten sam sposób rozumiał sens tekstu.

2. Nauczyciel odtwarza w klasie nagranie zamieszczone w sekcji „Audiobook”. Prowadzi z uczniami rozmowę na temat tego, czy myślenie i mówienie symbolami jest istotne, czy niesie ze sobą jakąś wartość. Uczestnicy zajęć podczas dyskusji mogą korzystać z tekstu „Kultura średniowiecznej Europy”. Na zakończenie nauczyciel prosi jednego ucznia o podsumowanie rozmowy.

3. Uczniowie dobierają się w pary. Wykonują w dwójkach Polecenie 1 i 2 z sekcji „Audiobook”. Chętna para odczytuje gotowe rozwiązanie.

4. Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy. Zespół I wykonuje Ćwiczenia 1 i 8, zespół II - Ćwiczenia 2 i 7, zespół III - Ćwiczenia 3 i 6, a zespół IV - Ćwiczenia 4 i 5. Przedstawiciele grup odczytują odpowiedzi po wykonaniu zadania.

5. Chętna osoba czyta na głos wiersz Bolesława Leśmiana „Róża”. Wspólnie zinterpretujcie symbole z tego tekstu.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel pyta uczniów, czy tematyka zajęć była dla nich łatwa czy trudna i dlaczego. Dobrze by było, aby jak najwięcej osób z klasy przekazało swoją opinię.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Napisz krótkie opowiadanie, w którym wykorzystasz symbole róży, serca i koloru czerwonego. W tym celu przyporządkuj symbolom znaczenia. Zaplanuj fabułę – stwórz plan zdarzeń, uwzględniając w nich zdarzenia, w których można wykorzystać symbolikę róży, serca i czerwieni. Rozwiń plan w opowiadanie.

Materiały pomocnicze:

• Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 2012

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą po lekcji wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” jako wzór poprawnej intonacji i dykcji. Na tej podstawie mogą nagrać wybrany fragment tekstu i zaprezentować go potem na lekcji, aby pozostali uczestnicy ocenili jakość czytanego tekstu.