Numer e‑materiału: 3.2.9.4

Imię i nazwisko autora: Beata Mamica

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Was macht die Kultur aus? / Co tworzy kulturę?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat dziedzin kultury oraz uczestnictwa młodzieży w życiu kulturalnym

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje popularne wśród młodzieży formy uczestnictwa w życiu kulturalnym;

  • przedstawia różne dziedziny kultury, które ją stanowią;

  • planuje kulturalny weekend dla siebie i swoich przyjaciół.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • sam decyduje, czego będzie się uczył w domu poprzez wybór pracy domowej;

  • sam decyduje, jakich informacji wyszuka do pracy domowej;

  • sam decyduje, w jaki sposób zbierze informacje;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

Strategie bezpośrednie:

strategie pamięciowe:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. umiejscawianie nowych wyrazów w kontekście (w formie np. opowiadania, rymowanki), tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

strategie kognitywne:

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim, np. czego dotyczy reklama w telewizji, jeśli rozpoznajemy tylko niektóre słowa z języka niemieckiego);

  • odgadywanie znaczeń z wykorzystaniem wskazówek i sugestii językowych, np. jeżeli przed jakimś niemieckim słowem znajduje się rodzajnik nieokreślony eine, oznacza to, że to słowo z pewnością jest rzeczownikiem w rodzaju żeńskim; w tym samym celu mogą być także użyte wskazówki pozajęzykowe, np. ilustracje, diagramy, wykresy; struktura i układ tekstu;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. mowa ciała, sposób zwracania się, wiedza ogólna itp.).

Strategie pośrednie:

strategie metakognitywne:

  • organizowanie i planowanie uczenia się (zdobywanie wiedzy na temat tego, jak uczyć się języków obcych, przygotowanie odpowiedniego miejsca do nauki, dbałość o dogodny do nauki czas; wyznaczanie celów krótko- i długoterminowych;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytania (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów);

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca – opis, praca ze źródłem drukowanym, metoda lekcji odwróconej;

  • kognitywna – popełnianie błędów traktowane jest jako zjawisko naturalne związane z procesem uczenia się i potwierdzeniem tego, że proces ten ma miejsce; udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • aktywizująca – spacer po klasie, metoda Think‑Pair‑Share;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (prezentacja multimedialna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel pyta uczniów, w jakiej formie uczestniczą w życiu kulturalnym, z jakich dziedzin kultury najchętniej korzystają, jakie dziedziny kultury uznają za mniej interesujące. Uczniowie tworzą krótkie zestawienie podawanych przez siebie argumentów. Udzielane odpowiedzi zostają zapisane na tablicy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej, zadaje dodatkowe pytania.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają wypowiedzi Marie, Liny i Hannah w części Przeczytaj, starając się zrozumieć ich treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Nauczyciel poleca uczniom, aby zgodnie z ideą metody kuli śnieżnej podzielili się uzyskanymi informacjami z osobą po sąsiedzku, następnie wymienili informacje w kilkuosobowych grupach. Uczniowie mogą komentować i analizować/opiniować stanowiska osób, z którymi się zapoznali. Zalecane jest odniesienie się do wniosków z fazy wprowadzającej.

  • Uczniowie zbierają zwroty i wyrażenia kojarzące im się z kulturą i elementami, które ją współtworzą, następnie zapoznają się z prezentacją multimedialną i uzupełniają zebrane słownictwo.

  • Uczniowie, pracując w parach, tworzą cztery pytania do tematu w oparciu o multimedium. Pytania zostają zapisane na tablicy oraz przepisane na karty pracy. W kolejnym etapie uczniowie, chodząc po klasie, zadają sobie wzajemnie pytania i udzielają odpowiedzi. Odpowiedzi zapisują na kartach pracy, które prezentują później na forum klasy.

  • Uczniowie wykonują polecenia do prezentacji multimedialnej, sprawdzające rozumienie jej treści. W tym momencie nauczyciel może wykorzystać w pracy z uczniami metodę Think‑Pair‑Share, która polega na trzech głównych krokach:

  1. pomyśl (pracuj sam, przeczytaj, zrozum, zrób notatki);

  2. skonfrontuj swoją wiedzę i podziel się nią, pracując w parze (uczniowie udzielają sobie nawzajem informacji zwrotnej dotyczącej rozwiązanych zadań, dopytują w razie wątpliwości);

  3. przedstaw wyniki swojej pracy na forum (uczniowie omawiają rozwiązania zadań).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające poznane słownictwo. Realizując Aufgabe 6, rozbudowują je według schematu zadania o krótkie definicje do pozostałych, wskazanych w prezentacji dziedzin kultury. Definicje są prezentowane na forum klasy.

Praca domowa

Uczniowie realizują polecenie do Aufgabe 8 w części Sprawdź się: planują kulturalny weekend dla siebie i swojej paczki znajomych. Przygotowują różnorodną ofertę kulturalną, uzasadniają swój wybór i przekonują do niego swoich znajomych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania prezentacji multimedialnej:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa z zakresu kultury i jej dziedzin; uczniowie w ramach metody lekcji odwróconej zapoznają się z prezentacją multimedialną, przygotowują 5 pytań dotyczących prezentacji;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą w temacie Die Bestandteile der Kulturszene; uczniowie wrzucają przygotowane pytania do jednego pojemnika, losują każdy po dwa pytania i udzielają na nie odpowiedzi; uczniowie zostają podzieleni na grupy, rozbudowują ofertę kulturalną swojego miasta, dostosowując ją do swoich preferencji i upodobań, oferty są prezentowane na forum klasy;

  • po lekcji: podsumowanie tematu dotyczącego życia kulturalnego młodzieży i atrakcyjności poszczególnych jego dziedzin; uczniowie przygotowują quiz w formie online, dotyczący słownictwa z danego zakresu tematycznego.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec