Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Kryteria klasyfikacji zwierząt

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
X. Różnorodność zwierząt. Uczeń:
1) rozróżnia zwierzęta tkankowe i beztkankowe, dwuwarstwowe i trójwarstwowe, pierwouste i wtórouste; bezżuchwowce i żuchwowce; owodniowce i bezowodniowce; łożyskowe i bezłożyskowe; skrzelodyszne i płucodyszne; zmiennocieplne i stałocieplne; na podstawie drzewa filogenetycznego wykazuje pokrewieństwo między grupami zwierząt;
2) wykazuje związek trybu życia zwierząt z symetrią ich ciała (promienista i dwuboczna);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Przedstawisz kryteria klasyfikacji zwierząt.

  • Rozróżnisz zwierzęta tkankowe i beztkankowe, pierwouste i wtórouste, a także dwuwarstwowce i trójwarstwowce.

  • Przeanalizujesz różnice w budowie zwierząt acelomatycznych, pseudocelomatycznych i celomatycznych.

  • Sklasyfikujesz zwierzęta ze względu na ich symetrię ciała.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • analiza grafiki interaktywnej;

  • praca z filmem.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu;

  • film.

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prosi, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrane pary przedstawiają swoje propozycje, ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie odnoszą się do odnotowanych sugestii, uzupełniając je o swoje pomysły.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z filmem pt. „Kryteria klasyfikacji zwierząt”. Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie filmu, który zostanie wyświetlony, określili kryteria klasyfikacji zwierząt oraz porównali zwierzęta pierwouste i wtórouste. Uczniowie zapoznają się z filmem udostępnionym przez nauczyciela. Po obejrzeniu filmu uczniowie, pracując w parach, formułują odpowiedzi. Ochotnicy prezentują swoje wyjaśnienia na forum klasy, a nauczyciel ocenia ich poprawność.

  2. Praca z grafiką interaktywną „Podział zwierząt ze względu na obecność wtórnej jamy ciała (celomy)”. Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną. Prosi podopiecznych, by w grupach dokonali jej analizy i  określili różnice między zwierzętami acelomatycznymi, pseudocelomatycznymi i celomatycznymi. Po upływie wcześniej wyznaczonego czasu wskazani przedstawiciele grup prezentują wypracowane wnioski na forum klasy. Nauczyciel ocenia ich poprawność.

  3. Nauczyciel prosi o rozwiązanie polecenia nr 3: „Wyjaśnij, jakie korzyści odniosły zwierzęta z powstania celomy”. Uczniowie indywidualnie udzielają odpowiedzi na kartkach, następnie tworzą pary, a potem pary łączą się w czwórki – za każdym razem uczniowie ustalają wspólną odpowiedź. Przedstawiciel wybranej grupy prezentuje wyniki pracy. Pozostali uczniowie oraz nauczyciel uzupełniają lub korygują podane wyjaśnienie.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Jaki jest związek pomiędzy trybem życia zwierząt a ich symetrią ciała?”. Wskazany/chętny uczeń udziela odpowiedzi, uzasadniając ją.

  2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

  1. Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Film” oraz polecenie 1 z sekcji „Grafika interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

  • Uczniowie mogą wykorzystać film w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.