Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Saldo migracji na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etnicznej i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

6) charakteryzuje główne kierunki i przyczyny migracji ludności na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia i charakteryzuje składowe natężenia migracji,

  • oblicza saldo migracji i współczynnik salda migracji,

  • rozróżnia kraje emigracyjne i imigracyjne,

  • porównuje wartości współczynnika salda migracji w różnych krajach świata oraz określa przyczyny tego zróżnicowania,

  • formułuje zależność między poziomem rozwoju gospodarczego a współczynnikiem salda migracji.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Internetowe zbiory danych dotyczące migracji:

Jelonek A., Soja M., Podstawy geografii ludności, IGiGP UJ, Kraków 2013.

Jędrzejczak D., Podstawy geografii ludności, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2016.

Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., Wielka encyklopedia geografii świata, t. 12: Ludność świata, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat definicji migracji.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prowadzi krótką dyskusję z uczniami na temat podziału migracji ze względu obszar, na jakim odbywa się ruch wędrówkowy.

  • Następnie nauczyciel pyta uczniów, jakie mają skojarzenia z pojęciem natężenia migracji. Uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy.

  • Po zakończeniu tego ćwiczenia nauczyciel wyświetla na tablicy fragment e‑materiału pt. Natężenie migracji i prowadzi krótką pogadankę na temat sposobów obliczania wskaźników opisujących to zagadnienie.

  • Po omówieniu współczynnika salda migracji prosi uczniów o wykonanie w parach polecenia 1 zawartego w części „Przeczytaj”. Następnie chętni uczniowie podchodzą do tablicy interaktywnej i prezentują zapisy matematyczne oraz wyniki.

  • W kolejnej części lekcji nauczyciel rozpoczyna dyskusję o tym, jak można nazwać kraje o wysokich dodatnich oraz niskich ujemnych wskaźnikach salda migracji. W taki sposób kieruje rozmową, żeby padły określenia: kraje imigracyjne oraz kraje emigracyjne.

  • Po tej rozmowie nauczyciel prosi uczniów o wyświetlenie grafiki interaktywnej i wykonanie polecenia zawartego w tej części e‑materiału. Uczniowie wyświetlają ją na tabletach lub nauczyciel prezentuje grafikę całej klasie na tablicy interaktywnej. Uczniowie zgłaszają swoje pomysły, a następnie dyskutują z nauczycielem nad interpretacją wysokich i niskich wartości wskaźnika w wybranych krajach.

  • Po omówieniu wszystkich wymienionych mierników natężenia migracji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z sekcji „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów. Nauczyciel prosi uczniów o wskazanie, co najbardziej podobało im się na zajęciach.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Nauczyciel prosi uczniów, żeby każdy z nich wybrał sobie dowolny powiat w Polsce i pobrał dla niego następujące dane ze strony BDL GUS: średnią liczbę ludności za ostatni dostępny rok, wartość imigracji oraz wartość emigracji. Następnie uczniowie mają za zadanie obliczyć dla wybranego powiatu następujące współczynniki: współczynnik imigracji, współczynnik emigracji, saldo migracji, współczynnik salda migracji, obrót migracyjny oraz współczynnik obrotu migracyjnego (podobnie jak w ćw. 8 z bloku „Sprawdź się”). Na następnej lekcji uczniowie porównają ze sobą uzyskane wartości.

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas innych lekcji dotyczących migracji (zakres podstawowy: VII. 3; VIII. 7, XV. 4).

Sprawdź się