SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozmieszczenie obszarów sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są obszary sejsmiczne, asejsmiczne i pensejsmiczne,

• wyjaśnia przyczyny rozmieszczenia obszarów sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych na Ziemi,

• omawia relacje przyczynowo‑skutkowe między budową płytową litosfery, globalnymi ruchami płyt tektonicznych, ruchami górotwórczymi a występowaniem stref sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas geograficzny, mapa konturowa świata, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.

Mizerski W., Geologia kontynentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie procesów endogenicznych i tektoniki płyt.

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest wskazanie stref sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych na Ziemi.

• Kilkuminutowa praca z atlasem i dyskusja w grupach, podczas której uczniowie, korzystając z mapy tektonicznej świata (ewentualnie także innych materiałów udostępnionych przez nauczyciela), wskazują strefy sejsmiczne, asejsmiczne i pensejsmiczne na Ziemi, wiążąc ich występowanie z budową płytową litosfery, procesami tektonicznymi i górotwórczymi; zaznaczają wyznaczone strefy na mapie konturowej świata.

• Prezentacja przy tablicy rezultatów pracy poszczególnych grup – opracowanych map i wniosków dotyczących relacji przyczynowo‑skutkowych między budową płytową litosfery, globalnymi ruchami płyt tektonicznych, ruchami górotwórczymi, a występowaniem stref sejsmicznych, asejsmicznych i pensejsmicznych – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji sformułowanych wniosków, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu wskazanie ogólnych prawidłowości i relacji pomiędzy procesami tektonicznymi i górotwórczymi a występowaniem stref o różnym natężeniu procesów sejsmicznych.

• Sporządzenie w zeszycie notatki zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji grafiki interaktywnej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i sprawdzenie rezultatów pracy uczniów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Praca pisemna na temat „Jakie czynniki, poza omawianymi procesami endogenicznymi, mogą powodować występowanie trzęsień ziemi?”. Uczeń na podstawie różnych źródeł określa przyczyny występowania trzęsień ziemi i wskazuje miejsca, gdzie mogą one wystąpić; podaje konkretne przykłady.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia, a także podczas innych lekcji dotyczących litosfery, zwłaszcza procesów endogenicznych i tektonicznych. Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery (zakres podstawowy i rozszerzony: V). Może znaleźć zastosowanie podczas lekcji dotyczącej geozagrożeń (zakres rozszerzony: XVIII. 4).