SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ klimatu peryglacjalnego na rzeźbę Polski

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III

Podstawa programowa

XIII. Związki między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski: gór, wyżyn, nizin, pojezierzy i pobrzeży.

Uczeń:

1) przedstawia cechy rzeźby i wyjaśnia wpływ procesów wewnętrznych i zewnętrznych na ukształtowanie powierzchni głównych jednostek fizycznogeograficznych Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie klimatu peryglacjalnego,

• określa cechy rzeźby peryglacjalnej,

• omawia wpływ klimatu peryglacjalnego na rzeźbę Polski,

• charakteryzuje formy rzeźby peryglacjalnej.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody nauczania: blended learning, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik/tablica interaktywna, atlas geograficzny Polski, mapa fizyczna Polski

Materiały pomocnicze

Mroczek P., Stulecie pojęcia peryglacjał, „Przegląd Geologiczny” 2010, vol. 58, nr 2, s. 130–132. Dostępne w internecie: pgi.gov.pl (dostęp: 2.02.2021).

Rączkowska Z., Współczesna rzeźba peryglacjalna wysokich gór Europy, IGiPZ PAN, Warszawa 2007. Dostępne w internecie: rcin.org.pl (dostęp: 2.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel mówi uczniom, czym jest klimat peryglacjalny i strefa peryglacjalna (pogadanka). Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat wpływu klimatu na rzeźbę terenu. Nauczyciel weryfikuje poprawność wypowiedzi uczniów i w razie potrzeby uzupełnia je.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel, korzystając z e‑materiału, charakteryzuje cechy rzeźby peryglacjalnej, wymienia obszary Polski, gdzie rzeźba peryglacjalna jest najbardziej widoczna.

• Uczniowie oglądają film edukacyjny zamieszczony w e‑materiale. Nauczyciel prosi uczniów o sporządzanie notatek w trakcie oglądania filmu. Po obejrzeniu filmu nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości uczniów. Następnie uczniowie indywidualnie wykonują polecenie do filmu. Ochotnicy bądź wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje poprawność wykonania zadania.

• Uczniowie z pomocą nauczyciela wskazują na mapie miejsca, gdzie występują charakterystyczne formy rzeźby powstałe w warunkach klimatu peryglacjalnego.

• Nauczyciel podsumowuje wiadomości, odpowiada na pytania uczniów.

Faza podsumowująca

• Utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale (praca w parach). Ochotnicy bądź wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują odpowiedzi. Nauczyciel pyta innych uczniów, czy zgadzają się z odpowiedziami koleżanek/kolegów, w razie potrzeby naprowadza uczniów na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, uwzględniając ich możliwości i zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, co ich zainteresowało itp.

Praca domowa

• Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” (wskazane przez nauczyciela, np. 8–9).

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, napisz, gdzie na świecie (poza Polską) występuje rzeźba peryglacjalna. Wymień przykłady, jeśli to możliwe, porównaj je z formami występującymi na obszarze Polski.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może zostać wykorzystany w ramach lekcji dotyczącej skutków rzeźbotwórczej działalności lodowców (zakres podstawowy: V. 3). Może zostać wykorzystany także w ramach lekcji dotyczącej wpływu lądolodu na środowisko przyrodnicze pojezierzy i nizin (zakres rozszerzony: XIII. 5).