Dla nauczyciela
Autorka: Dorota Czarny
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Preambuła, rozdział I i II
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
1) charakteryzuje zasady ustrojowe zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (demokratycznego państwa prawnego, unitarnej formy państwa, zwierzchnictwa narodu, gwarancji praw i wolności jednostki, konstytucjonalizmu, podziału i równowagi władz, republikańskiej formy rządu, pluralizmu, decentralizacji, samorządności, społecznej gospodarki rynkowej); analizuje sformułowania preambuły Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wskazuje najważniejsze zapisy preambuły oraz I i II rozdziału Konstytucji RP;
analizuje typy poleceń dotyczących Konstytucji RP;
ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń;
charakteryzuje prawa, wolności i obowiązki obywatelskie, o jakich mówi Konstytucja RP;
analizuje przypadek złożenia skargi konstytucyjnej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
analiza tekstu źródłowego;
dyskusja;
grupa zadaniowa;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
flipcharty i markery.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z treścią e‑materiału, aby w czasie lekcji móc aktywnie uczestniczyć w dyskusji.
Faza wstępna
1. Uczniowie mają za zadanie wyjaśnić pojęcie „preambuła”. Wybrana osoba zapisuje odpowiedzi na tablicy.
2. Następnie jedna osoba odczytuje na głos treść Preambuły Konstytucji RP, a po wysłuchaniu uczniowie wymieniają, do jakich najważniejszych kwestii ona się odnosi.
3. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel prosi, aby odliczyć do 4, następnie utworzyć grupy według numerów. Każda z grup wybiera osobę koordynującą jej pracę i otrzymuje arkusz oraz markery.
2. Na podstawie tekstu źródłowego w sekcji „Podsumowanie” każdy zespół opracowuje wskazany fragment:
Grupa 1. i 3. – Rozdział I Rzeczpospolita;
Grupa 2. i 4. – Rozdział II Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela.
Zespoły mają za zadanie (przed zapoznaniem się z fragmentem konstytucji) napisać na arkuszach, co już wiedzą na ten temat, oraz ułożyć listę kilku pytań dotyczących tego, czego chcieliby się jeszcze dowiedzieć. Nauczyciel wyznacza czas pracy.
3. Na umówiony sygnał grupy, które opracowywały ten sam materiał, łączą się, weryfikują swoją wiedzę i wspólnie ustalają, czy uzyskały odpowiedzi na wszystkie pytania i czy są jeszcze inne, które chciałyby zadać.
4. Po wyznaczonym czasie nauczyciel prosi przedstawicieli grup o zaprezentowanie wyników swojej pracy. Pozostali uczniowie uważnie słuchają, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.
5. Następnie, pozostając w tych samych grupach, uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Mapa myśli”. Obydwa zespoły wykonują polecenie i odpowiadają na pytanie do ćwiczenia 1.
6. Zespoły w umówionym czasie przedstawiają po kolei swoje przykłady. Jeśli trzeba, nauczyciel udziela informacji zwrotnej lub koryguje wypowiedzi uczniów.
7. Nauczyciel poleca wykonanie wskazanych ćwiczeń w e‑materiale, następnie wspólnie omawiane są odpowiedzi uczniów.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel wyznacza ucznia do podsumowania lekcji, a pozostałych do wysunięcia wniosków, które zostają zapisane na tablicy i posłużą jako notatka pod tematem lekcji.
2. Osoby angażujące się w czasie lekcji otrzymują oceny cząstkowe.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenie 2 z sekcji „Mapa myśli” – w dostępnych źródłach poszukaj informacji na temat składania skargi konstytucyjnej. Opisz wybraną sytuację, która miała miejsce.
Wykonaj samodzielnie pozostałe ćwiczenia w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Bogusław Banaszak, Prawne znaczenie Preambuły do Konstytucji RP z 1997 roku, repozytorium.uni.wroc.pl.
Encyklopedia PWN: Konstytucjonalizm, encyklopedia.pwn.pl.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.
Słownik myśli społeczno‑politycznej, praca zbiorowa, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2007.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Zasoby multimedium można wykorzystać do przygotowania lekcji odwróconej.