Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.14.4

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Jeder Mensch hat das Recht auf … — Menschenrechte/Każdy człowiek ma prawo do … — Prawa człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat praw człowieka.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wyjaśnia, czym są podstawowe prawa człowieka;

  • wymienia przykłady praw człowieka;

  • analizuje, jak w codziennym życiu korzysta z praw człowieka.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy pracy:

  • podająca: pogadanka, opis, wyjaśnienie, praca z tekstem źródłowym, praca z prezentacją multimedialną;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (prezentacja multimedialna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, by dokończyli ustnie sentencję Jeder Mensch hat Recht auf … i zapisuje ją w widocznym miejscu oraz kolejno dopisuje odpowiedzi uczniów. Następnie pyta ich, czy domyślają się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji. Zapisane zakończenia zdania zostaną wykorzystane w części podsumowującej lekcji (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z Übung 1 w części Przeczytaj. Nauczyciel prosi ich o  zastanowienie się, jakich odpowiedzi można udzielić na pytania zawarte w tym ćwiczeniu. Chętni uczniowie odpowiadają na nie na forum klasy.

  • Następnie uczniowie czytają tekst źródłowy Jeder Mensch hat das Recht auf … oraz dopasowują jego części do pytań/śródtytułów z Übung 1. W razie konieczności uczniowie korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Nauczyciel wspiera uczniów, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Nauczyciel po raz kolejny zadaje pytania z Übung 1 i prosi uczniów o uzupełnienie informacji o takie, które uzyskali na podstawie lektury tekstu źródłowego.

  • Następnie uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu.

  • Uczniowie dobierają się w pary oraz zadają sobie naprzemiennie pytania do treści tekstu, sprawdzając w ten sposób stopień jego zrozumienia – Übung 3 w części Przeczytaj. Wybrana para prezentuje rozmowę na forum klasy.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z prezentacją Menschenrechte.

  • Najpierw nauczyciel wyświetla slajd nr 2 – mapę pojęć do tematu Menschenrechte. Nauczyciel dzieli klasę na grupy 4‑osobowe grupy oraz wyświetla pozostałe obrazki prezentacji. Zadaniem każdej grupy jest sformułowanie komentarza do każdego obrazka przy użyciu przynajmniej jednego hasła z mapy pojęć. Grupy zapisują swoje propozycje, a następnie nauczyciel wyświetla kolejno każdy obrazek i przedstawiciel każdej grupy prezentuje komentarz na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z treścią prezentacji oraz sprawdzają indywidualnie stopień jej zrozumienia, wykorzystując do tego Übung 1‑3 w części Prezentacja multimedialna. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią prezentacji, dopasowują opisy do poszczególnych praw człowieka.

  • W ramach podsumowania pracy z prezentacją, nauczyciel wyświetla slajd 9 – Die Klassenumfrage i prosi uczniów o anonimowe odpowiedzi na kartkach. Zanim nauczyciel zbierze kartki, prosi uczniów o krótkie (dwuzdaniowe) refleksje dotyczące tematu praw człowieka. Nauczyciel może zadać pytania pomocnicze: Ist das Thema Menschenrechte wichig? Warum sollte man darüber sprechen? Welche Menschenrechte findet ihr besonders wichtig? Warum? Następnie nauczyciel zbiera kartki oraz analizuje w domu odpowiedzi i przesyła analizę uczniom. Z analizą może być związana praca domowa, np. Kommentiere die Umfrageergebnisse.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy kilka zagadnień, np. 1. Die Menschenrechte – Definition. 2. Beispiele für die Menscherechte. 3. Die Menschenrechte in deinem Leben. 4. Verstöße gegen die Menschenrechte. Zadaniem każdego ucznia jest zapisanie na kartce numeru zagadnienia, które chciałby krótko omówić. Uczniowie przygotowują się do wypowiedzi, a następnie nauczyciel wybiera po dwie osoby do każdego zagadnienia, które prezentują swoją wypowiedź na forum klasy.

  • Nauczyciel może powrócić także do zanotowanych na początku lekcji zdań. Prosi uczniów o wybranie dowolnego zdania (warunek, by było to zdanie podane przez innego ucznia, nie własne), a następnie odniesienie się do niego poprzez rozwinięcie oraz wyjaśnienie, na czym to prawo polega.

Praca domowa

Uczniowie piszą komentarz do wyników ankiety przeprowadzonej w klasie lub formułują wypowiedź pisemną na jeden z dwóch tematów z Aufgabe 7 lub 8 z części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania prezentacji multimedialnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, wprowadzenie do problemu. Uczniowie mogą na wstępie obejrzeć wyłącznie zdjęcia i sporządzić własny słowniczek, potrzebny do samodzielnego opisu zdjęć.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. Uczniowie wybierają prawa człowieka opisane w prezentacji i starają się podać przykłady ich funkcjonowania lub łamania oraz argumenty na to, dlaczego to prawo jest tak ważne.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa. Prezentacja może być wykorzystana jako źródło do elektronicznej notatki z lekcji, może także służyć jako przykład do przygotowania prezentacji na inny, równie ważny społecznie temat, np. Zaangażowanie młodzieży w życie społeczne lub polityczne.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik