Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Powstawanie, struktura i działanie wrzeciona kariotycznego

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz sposób powstawania wrzeciona kariokinetycznego.

• Scharakteryzujesz poszczególne elementy budowy wrzeciona kariokinetycznego.

• Wyjaśnisz rolę wrzeciona kariokinetycznego w procesie rozdziału chromosomów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• JIGSAW;

• rozmowa kierowana;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z wprowadzeniem do e‑materiału. Następnie zadaje pytania: „Jakie wyróżniamy podziały komórkowe? Jaki jest cel podziałów komórkowych? Jaką rolę odgrywa wrzeciono kariokinetyczne podczas podziałów komórkowych?”.

2. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy. Przydziela każdemu członkowi grupy inny zestaw zadań do opracowania, tak aby każda grupa miała całość materiału (zestawy A, B, C):

   • zestaw A – organizacja mikrotubul w trakcie interfazy;

   • zestaw B – organizacja wrzeciona podziałowego;

   • zestaw C – udział wrzeciona kariokinetycznego w rozdziale chromosomów.

2. Uczniowie, pracując samodzielnie, opracowują w dowolnej formie otrzymane zagadnienia (zestaw A, B lub C).

3. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie przesiadają się i tworzą grupy ekspertów. Dyskutują nad opracowanym materiałem, wyjaśniają wątpliwości oraz zastanawiają się, jak najlepiej przekazać innym uczniom przygotowane informacje.

4. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów i w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości.

5. Uczniowie wracają do wcześniej utworzonych grup. Prezentują pozostałym materiał, który opracowali i przedyskutowali w grupie ekspertów. Dzięki temu wszyscy uczniowie mogą opanować główne treści lekcji.

6. Nauczyciel w razie problemów wyjaśnia wątpliwości.

7. Nauczyciel prosi grupy o zapoznanie się z grafiką interaktywną przedstawiającą komórki mitotyczne w trakcie podziału i wykonanie do niej poleceń. Następnie sprawdza poprawność wykonania zadań.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Praca domowa:

• Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 6 do 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafikę interaktywną można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.