Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Formy użytkowania ziemi
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II
Podstawa programowa
X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura). Uczeń:
2) porównuje strukturę użytków rolnych w Polsce z wybranymi krajami świata.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wymienia i kategoryzuje czynniki wpływające na strukturę użytkowania ziemi,
wymienia i charakteryzuje formy użytkowania ziemi,
ocenia wielkość powierzchni użytków rolnych na tle pozostałych form użytkowania ziemi oraz jej znaczenie w kontekście wyżywienia ludności.
Strategie: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze:
Bibliografia:
Grzebisz W., Szramka H. (red.), Wielka Encyklopedia Geografii Świata. Tom XI. Rolnictwo i leśnictwo, Wyd. Kurpisz, Poznań 1998.
Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, PWN, Warszawa 2005.
Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
Netografia (dostęp: 17.02.2020):
Dane dotyczące struktury użytkowania ziemi na świecie https://ourworldindata.org/land‑use
Dane dotyczące struktury użytkowania ziemi na świecie http://www.fao.org/faostat/en/#home
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat ostatniej lekcji.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat form użytkowania ziemi na świecie. Prosi chętnych uczniów o wypisanie na tablicy skojarzeń z tym związanych i próbę ich kategoryzacji.
Następnie nauczyciel wyświetla na ekranie grafikę interaktywną pt. Struktura użytkowania ziemi w celu uporządkowania zgromadzonej wiedzy. Prezentuje on także diagram przedstawiający strukturę użytkowania ziemi na świecie. W tym czasie uczniowie przygotowują syntetyczną notatkę z tego zakresu.
Po tym etapie lekcji nauczyciel kontynuuje wcześniejszą dyskusję na temat czynników wpływających na strukturę użytkowania ziemi. W taki sposób kieruje rozmową, żeby uczniowie wyciągnęli wniosek, że czynniki te można podzielić na przyrodnicze i pozaprzyrodnicze.
W następnej kolejności nauczyciel wyświetla i omawia grafikę interaktywną pt. Czynniki wpływające na strukturę użytkowania ziemi. W ten sposób uczniowie systematyzują swoją wiedzę na ten temat.
Następnie uczniowie wykonują w parach polecenie zawarte w bloku „Przeczytaj”. Po tym zadaniu rozpoczyna się klasowa dyskusja dotycząca pomysłów odpowiedzi na to polecenie.
Następnie uczniowie wykonują samodzielnie ćwiczenia interaktywne.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące.
Dodatkowo nauczyciel może raz jeszcze wyświetlić na ekranie multimedium bazowe.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa:
Stworzenie mapy myśli obrazującej formy użytkowania ziemi. Można wykorzystać zdjęcia poszczególnych form lub je namalować.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: Grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej.