Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Z historii publicystyki – Tadeusz Boy‑Żeleński
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje biografię i dokonania Tadeusza Boya‑Żeleńskiego,
analizuje fragment felietonu Boya‑Żeleńskiego ze zbioru Brązownicy.
ocenia, czy tezy Boya‑Żeleńskiego na temat narodowych autorytetów nadal są aktualne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja za i przeciw;
drzewo decyzyjne.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią bloku tekstowego e‑materiału Z historii publicystyki – Tadeusz Boy‑Żeleński oraz nagraniem w sekcji „Audiobook”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Kim był Tadeusz Boy‑Żeleński? W jakich czasach żył i tworzył? Jak zginął? Jakie dziedziny życia społecznego leżały w kręgu jego zainteresowań? Uczniowie odpowiadają swobodnie na podstawie wiadomości z bloku tekstowego.
Prowadzący informuje, że praca podczas lekcji będzie dotyczyła działalności publicystycznej Boya.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel wyświetla prezentację multimedialną, a następnie prosi uczniów, by w parach, wykonali polecenia 1 i 2 z tej sekcji. Po upływie ustalonego czasu wskazane osoby prezentują propozycje odpowiedzi.
Prowadzący poleca, by uczniowie podzielili się na 4 grupy i zapowiada, że będą pracowali metodą drzewa decyzyjnego. Każdej z grup zostaje przydzielony do przeanalizowania problem, którym zajmował się Tadeusz Żeleński‑Boy w swoich tekstach publicystycznych. Grupa 1: kult wielkich ludzi, bohaterów narodowych, Grupa 2: emancypacja kobiet, Grupa 3: edukacja seksualna, Grupa 4: rozwody. W każdej grupie powinno powstać drzewo decyzyjne oparte na schemacie: OSOBA/GRUPA OSÓB Wariant I: w biografiach wielkich ludzi nie należy eksponować ich wad lub niechlubnych postępków - pozytywne skutki - negatywne skutki Wariant II: należy odbrązowić ideały, przedstawiać wielkich ludzi z ich wadami i mniej chlubnymi kartami ich biografii - pozytywne skutki - negatywne skutki. Praca trwa ok. 10 min, następnie przedstawiciele każdej z grup relacjonują, jakich dokonano ustaleń. Warto skłonić uczniów do dyskusji. Nauczyciel moderuje wymianę spostrzeżeń i dba o to, by dyskusja miała charakter merytoryczny.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Ćwiczenie 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.
Materiały pomocnicze:
Aleksander Wójtowicz, Boy‑budowniczy. Reforma obyczajów w publicystyce Tadeusza Boya‑Żeleńskiego, „Literacje” 2013/3.
Tadeusz Boy‑Żeleński, Dziewice konsystorskie, Warszawa 1929.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.