Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Problem deglomeracji
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich. Uczeń: 5) wyróżnia fazy urbanizacji oraz charakteryzuje procesy metropolizacji;
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia przyczyny deglomeracji,
podaje przykłady procesów deglomeracji,
wymienia korzyści, jakie może przynieść deglomeracja.
Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z blokiem tekstowym e‑materiału i audiobookiem)
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, mapa fizyczna świata
Materiały pomocnicze
A. Jagielski, Geografia ludności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978.
M. Kiełczewska–Zaleska, Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1972.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne.
Pogadanka przypominająca procesy urbanizacji oraz zalety i wady życia w wielkich miastach; wskazanie na mapie świata największych zespołów miejskich.
Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Korzystając z tekstu e‑materiału, uczniowie wyjaśniają termin deglomeracji i przedstawiają jej przyczyny.
Pracując w parach, uczniowie szukają przykładów deglomeracji (mogą skorzystać z tekstu e‑materiału).
Dyskusja na forum klasy: gdzie i w jaki sposób w Polsce zachodzą procesy deglomeracji?.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – ich zadaniem jest zapoznanie się z audiobookiem zawartym w e‑materiale.
Uczniowie, dyskutując w grupie nad tekstem audiobooka, odpowiadają na pytanie: jakie korzyści z delokalizacji mogą odnieść miasta centralne oraz miejscowości docelowe, do których przeniosą się firmy czy instytucje?.
Następnie opracowują mapy myśli na temat skutków deglomeracji.
Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują opracowane mapy myśli.
Możliwa jest krótka dyskusja na forum klasy o skutkach deglomeracji – opracowanie wniosków i zredagowanie notatki z lekcji.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.
Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału.
Uczniowie omawiają ćwiczenia, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.
Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami: oceniają, co było dla nich podczas lekcji trudne, ciekawe, gdzie mogą zastosować zdobytą na lekcji wiedzę.
Praca domowa
• Przedstaw najważniejsze zmiany związane z deglomeracją zachodzące w wybranym, dużym mieście w Polsce i w jego strefie podmiejskiej.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
audiobook może być wykorzystany do samodzielnego pogłębiania wiedzy przez ucznia,
audiobook można wykorzystać w trakcie lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej sieci osadniczej i skutków urbanizacji (dział VIII. 13).