Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Problem deglomeracji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

PODSTAWA PROGRAMOWA

VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich. Uczeń: 5) wyróżnia fazy urbanizacji oraz charakteryzuje procesy metropolizacji;

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia przyczyny deglomeracji,

• podaje przykłady procesów deglomeracji,

• wymienia korzyści, jakie może przynieść deglomeracja.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z blokiem tekstowym e‑materiału i audiobookiem)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, mapa fizyczna świata

Materiały pomocnicze

A. Jagielski, Geografia ludności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978.

M. Kiełczewska–Zaleska, Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1972.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Pogadanka przypominająca procesy urbanizacji oraz zalety i wady życia w wielkich miastach; wskazanie na mapie świata największych zespołów miejskich.

• Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Korzystając z tekstu e‑materiału, uczniowie wyjaśniają termin deglomeracji i przedstawiają jej przyczyny.

• Pracując w parach, uczniowie szukają przykładów deglomeracji (mogą skorzystać z tekstu e‑materiału).

• Dyskusja na forum klasy: gdzie i w jaki sposób w Polsce zachodzą procesy deglomeracji?.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – ich zadaniem jest zapoznanie się z audiobookiem zawartym w e‑materiale.

• Uczniowie, dyskutując w grupie nad tekstem audiobooka, odpowiadają na pytanie: jakie korzyści z delokalizacji mogą odnieść miasta centralne oraz miejscowości docelowe, do których przeniosą się firmy czy instytucje?.

• Następnie opracowują mapy myśli na temat skutków deglomeracji.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują opracowane mapy myśli.

• Możliwa jest krótka dyskusja na forum klasy o skutkach deglomeracji – opracowanie wniosków i zredagowanie notatki z lekcji.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału.

• Uczniowie omawiają ćwiczenia, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami: oceniają, co było dla nich podczas lekcji trudne, ciekawe, gdzie mogą zastosować zdobytą na lekcji wiedzę.

Praca domowa

• Przedstaw najważniejsze zmiany związane z deglomeracją zachodzące w wybranym, dużym mieście w Polsce i w jego strefie podmiejskiej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• audiobook może być wykorzystany do samodzielnego pogłębiania wiedzy przez ucznia,

• audiobook można wykorzystać w trakcie lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej sieci osadniczej i skutków urbanizacji (dział VIII. 13).