Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Potencjał czynnościowy neuronu i jego propagacja ciągła i skokowa

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Budowa i fizjologia człowieka.
7. Regulacja nerwowa. Uczeń:
1) wyjaśnia istotę powstawania i przewodzenia impulsu nerwowego; wykazuje związek między budową neuronu a przewodzeniem impulsu nerwowego;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
6) Regulacja nerwowa. Uczeń:
c) wyjaśnia istotę powstawania i przewodzenia impulsu nerwowego; wykazuje związek między budową neuronu a przewodzeniem impulsu nerwowego,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Dowiesz się, czym jest potencjał spoczynkowy i czynnościowy.

  • Omówisz zjawisko powstania impulsu nerwowego.

  • Scharakteryzujesz, czym różni się propagacja ciągła od skokowej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • analiza animacji;

  • praca z audiobookiem;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel zadaje pytanie:
    – Czym jest potencjał spoczynkowy i czynnościowy?
    Uzupełnia wypowiedzi uczniów, koryguje ewentualne błędy.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z animacją w sekcji „Animacja”. Tworzą notatkę podsumowującą wiadomości w materiale. Następnie wykonują indywidualnie polecenia nr 1 („Na podstawie nagrania wyjaśnij, co dzieje się z błoną komórkową po zadziałaniu bodźca na komórkę”) oraz nr 2 („Omów, co wpływa na prędkość przewodzenia impulsów”) i porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Wybrany zespół prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej.

  2. Praca z drugim multimedium („Audiobook”). Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Audiobook”. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach wykonali polecenia nr 1 (dotyczące transportu aktywnego) oraz nr 2 (polegające na uporządkowaniu etapów potencjału czynnościowego). Wybrane osoby dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

  3. Uczniowie rozwiązują polecenie nr 3 do audiobooka (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Audiobook”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: wymyślają trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca:

  1. Klasa wspólnie wykonuje mapę myśli podsumowującą zajęcia.

  2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

  1. Wskaż, czym się różni propagacja ciągła od skokowej.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.

Audiobook