Autor: Anna Juwan

Temat: Potencjał czynnościowy neuronu i jego propagacja ciągła i skokowa

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Dowiesz się, czym jest potencjał spoczynkowy i czynnościowy.

• Omówisz zjawisko powstania impulsu nerwowego.

• Scharakteryzujesz, czym różni się propagacja ciągła od skokowej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza animacji;

• praca z audiobookiem;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel zadaje pytanie:
   – Czym jest potencjał spoczynkowy i czynnościowy?
   Uzupełnia wypowiedzi uczniów, koryguje ewentualne błędy.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z animacją w sekcji „Animacja”. Tworzą notatkę podsumowującą wiadomości w materiale. Następnie wykonują indywidualnie polecenia nr 1 („Na podstawie nagrania wyjaśnij, co dzieje się z błoną komórkową po zadziałaniu bodźca na komórkę”) oraz nr 2 („Omów, co wpływa na prędkość przewodzenia impulsów”) i porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Wybrany zespół prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej.

2. Praca z drugim multimedium („Audiobook”). Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Audiobook”. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach wykonali polecenia nr 1 (dotyczące transportu aktywnego) oraz nr 2 (polegające na uporządkowaniu etapów potencjału czynnościowego). Wybrane osoby dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

3. Uczniowie rozwiązują polecenie nr 3 do audiobooka (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Audiobook”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: wymyślają trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca:

1. Klasa wspólnie wykonuje mapę myśli podsumowującą zajęcia.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wskaż, czym się różni propagacja ciągła od skokowej.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.