Imię i nazwisko autora:

Jerzy Ginter i Michał Kurek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Światło widzialne

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów i uwzględnia ich rozdzielczość.
IX. Fale i optyka. Uczeń:
7) opisuje widmo światła białego jako mieszaniny fal o różnych częstotliwościach.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji.
X. Fale i optyka. Uczeń:
4) opisuje widmo światła białego jako mieszaniny fal elektromagnetycznych o różnych częstotliwościach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. określa, czym jest widmo ciągłe,

2. opisuje widmo światła białego,

3. wyjaśnia w jaki sposób człowiek rozróżnia kolory,

4. analizuje i interpretuje sposób działania telewizorów.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna – dostrzeganie i definiowanie problemów oraz odkrywanie rzeczywistości poprzez eksperymenty

Metody nauczania:

pogadanka, wykład informacyjny, pokaz

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

pryzmaty, siatka dyfrakcyjna, żarówka wolframowa i ciemna przesłona z szczeliną

Materiały pomocnicze:

e‑materiał „Widmo światła białego”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel przy pomocy żarówki, przesłony i siatki dyfrakcyjnej przedstawia rozszczepienie światła widzialnego. Uczniowie opisują obraz, jaki powstaje w ten sposób.

Faza realizacyjna:

Uczniowie przy pomocy pryzmatów badają rozszczepienie światła pochodzącego od różnych źródeł światła – Słońca (np. światło słoneczne odbite od białej kartki), żarówki i świetlówki. Dobierają się w pary, aby następnie obserwować wspólnie widma i ocenić różnice między nimi. Następnie nauczyciel w formie pokazu wyjaśnia, czym jest widmo ciągłe oraz czym różnią się widma światła białego pochodzącego od różnych źródeł. Następnie dyskutuje z uczniami, czy dostrzegli różnice pomiędzy swoimi obserwacjami.

Faza podsumowująca:

W ramach utrwalenia zdobytych wiadomości i zrozumienia widzenia barw uczniowie rozwiązują zadania 1, 2 oraz 5 z zestawu ćwiczeń e‑materiału.

Praca domowa:

W ramach pracy domowej uczniowie rozwiązują zadania 3, 4 oraz 6, 7 i 8 z zestawu ćwiczeń e‑materiału. Korzystając ze wskazówek w rozdziale „Przeczytaj” uczniowie budują samodzielnie prosty spektroskop do obserwacji widm wybranych przez siebie źródeł światła.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium może posłużyć jako wprowadzenie do lekcji opisującej mechanizm widzenia.