Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.14.7

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Ein Behördenwegweiser/Przewodnik po urzędach

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat urzędów i ich funkcji. 

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymieni nazwy instytucji urzędniczych i ich funkcje,

  • wskaże urzędy odpowiedzialne za konkretne działania,

  • zapozna się z formą oficjalnych pism urzędowych.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi,

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybieranie najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • używanie języka pomimo braku wiedzy w zakresie słownictwa i gramatyki – odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim), pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, poprawienie błędów,

  • współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego

Metody i formy pracy:

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: Think‑Pair‑Share, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst przygotowany na potrzeby e‑materiału,

  • multimedium (mapa interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel wykorzystuje jedno lub kilka ze zdjęć zawartych w mapie interaktywnej i prosi uczniów o podanie skojarzeń z prezentowanymi obrazkami i odgadnięcie tematu lekcji (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z treścią pism zawartych w tekście źródłowym Offizielles Schreiben. W razie potrzeby mogą skorzystać z dodatkowych źródeł, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Po przeczytaniu tekstu przez uczniów nauczyciel zachęca ich do krótkiej wymiany zdań na temat przeczytanego tekstu, zadając pytania, np. Czego dowiedziałeś się/dowiedziałaś się z tekstu? (Was hast du aus dem Text erfahren?) Uczniowie odpowiadają na pytanie.

  • Następnie uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstów, wykorzystując do tego Übung 1‑4 z sekcji Przeczytaj. Uczniowie dopasowują do pism odpowiedni tytuł, nazywają elementy pisma oficjalnego, określają, jakimi oficjalnymi zwrotami w listach formalnych zostały zastąpione poszczególne zwroty z korespondencji prywatnej i nieoficjalnej.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 3‑4-osobowe. Uczniowie w grupach odpowiadają na pytania: Welche Fähigkeiten hat die Autorin der Bewerbung?/ Warum ist die Absenderin des zweiten Schreibens mit ihrem Aufenthalt nicht zufrieden?/ Wozu wird Herr Zimmermann im dritten Schreiben aufgefordert? Grupy prezentują odpowiedzi na forum klasy, a nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium Berlin -- ein Ämterguide (mapa interaktywna). Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na symbole umieszczone na mapie Berlina oraz o odgadnięcie, jakie instytucje mogą przedstawiać. W tej części lekcji uczniowie mogą nadal pracować w grupach. Każda grupa sporządza na kartce listę swoich propozycji, a następnie przedstawiciel grupy odczytuje je na forum klasy. Uczniowie znajdują podobieństwa i różnice w propozycjach grup.

  • Następnie uczniowie analizują treść mapy interaktywnej i zapoznają się ze słownictwem.

  • Uczniowie w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści mapy, rozwiązując Übung 1‑3 z sekcji Mapa interaktywna. Uczniowie wybierają i zaznaczają pasujące odpowiedzi, łączą niemieckie nazwy instytucji z ich polskimi odpowiednikami. W trakcie pracy z częścią multimedium (mapa interaktywna) nauczyciel może wykorzystać w pracy z uczniami metodę Think‑Pair‑Share, która polega na trzech głównych krokach:

    1.      pomyśl (pracuj sam, przeczytaj, zrozum, zrób notatki);

    2.     skonfrontuj swoją wiedzę i podziel się nią, pracując w parze;

    3.     przedstaw wyniki swojej pracy na forum.

  • W ramach podsumowania pracy z mapą nauczyciel prosi uczniów o krótki opis wybranego urzędu lub instytucji i określenie jego funkcji. Zadanie uczniowie wykonują w parach i prezentują na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w parach zapoznają się z listem Christiny do jej koleżanki Anny. Najpierw zastanawiają się, co Anna mogła napisać firmie, w której odbywała praktykę. Następnie formułują list formalny, używając zwrotów typowych dla pisma formalnego. Wybrane pary odczytują listy na forum klasy (Aufgabe 7 z sekcji Sprawdź się).

Praca domowa

Zadaniem ucznia jest napisanie formalnego listu do jednego z urzędów (Aufgabe 8 z części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy interaktywnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem lekcji. Uczniowie przygotowują fiszki do tematu, którymi się wymieniają i powtarzają w ten sposób słownictwo.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych, źródło zwrotów leksykalnych i terminów. Uczniowie przygotowują mapę urzędów w swoim mieście/gminie i prezentują ją na forum klasy, opowiadając, jakie urzędy zostały przedstawione i co można w nich załatwić.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako wirtualna forma notatki z lekcji, jako praktyczny przewodnik.

Wykaz źródeł:

  1. https://de.wikipedia.org/wiki/Kommunalverwaltung_in_Deutschland

  2. https://service.berlin.de/bezirksaemter/

  3. https://gruenderplattform.de/behoerdenwegweiser#behoerdenwegweiser

Słownik