Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Funkcjonowanie państwa demokratycznego we współczesnym świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

18) rozpoznaje przejawy zagrożeń dla funkcjonowania demokracji; porównuje specyfikę państwa autorytarnego i totalitarnego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje zasady funkcjonowania współczesnego państwa demokratycznego;

• porównuje formy demokracji pośredniej i bezpośredniej;

• wyjaśnia znaczenie zaangażowania obywatelskiego dla funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa mysli;

• kula śniegowa;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Na tablicy zostaje zapisane hasło „państwo demokratyczne” i uczniowie proszeni są o wypisanie wszystkich skojarzeń związanych z tym hasłem.

3. Wspólnie z nauczycielem weryfikują wypisane skojarzenia, pozostawiając tylko te, które charakteryzują państwa demokratyczne, i zapisują je w postaci mapy myśli na tablicy.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają poinformowani, że ich zadaniem będzie znalezienie definicji do każdej cechy wypisanej na tablicy.

a. Najpierw indywidualnie opracują odpowiedź na zadane pytanie.

b. Potem połączą się w pary, porównają swoje propozycje i spisują na osobnej kartce listę swoich wspólnych rozwiązań.

c. Następnie uczniowie zgromadzą się w czwórkach i w podobny sposób konfrontują swoje stanowiska, a zebrane rozwiązania zapisują na nowej kartce.

d. W dalszej części uczniowie łączą się w jeszcze liczniejsze grupy, aż wypowie się cała klasa. Wszystkie uzgodnione na forum całej klasy odpowiedzi zostaną zapisane na tablicy.

2. Po wykonaniu zadania i współnym ustaleniu definicji nauczyciel weryfikuje je i w razie potrzeby uzupełnia.

3. Na tablicy zostaje stworzony wykres definiujący poszczególne cechy państwa demokratycznego.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie są proszeni, aby odnieśli się do roli obywateli w funkcjonowaniu demokratycznego państwa. Rozpoczyna się dyskusja za i przeciw, w której uczniowie odnoszą się do cech zapisanych na tablicy, wskazując na rolę obywateli w ich realizacji.

2. Wybrana osoba zapisuje na tablicy najbardziej trafne argumenty.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o napisanie własnej oceny roli obywateli w państwie demokratycznym. Powinni odnieść się do każdej z cech zapisanych na tablicy.

Materiały pomocnicze:

Andrzej Antoszewski, Współczesne teorie demokracji, Warszawa 2016.

Korzenie demokracji, red. Mirosława Grabowska, Tadeusz Szawiel, Warszawa 2000.

Charles Tilly, Demokracja, Warszawa 2008.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może zostać wykorzystane jako wstęp do pracy uczniów nad definiowaniem cech państwa demokratycznego.