SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Granice przesuwcze i uskoki transformacyjne.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa/cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania:

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

1. wyjaśnia związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery i jego wpływ na genezę procesów endogenicznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dowiaduje się, czym są granice przesuwcze i uskoki transformacyjne,

• lokalizuje je na mapie,

• analizuje ich przebieg w kontekście teorii ruchu płyt.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

W. Mizerski, Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.

W. Mizerski, Geologia kontynentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie teorii tektoniki płyt.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest wskazanie stref występowania granic przesuwczych i uskoków transformacyjnych na Ziemi.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej i omówienie zasad powstawania granic przesuwczych i uskoków transformacyjnych.

• Kilkuminutowa praca z atlasem i dyskusja, podczas której uczniowie korzystając z e‑materiału, mapy tektonicznej świata (ewentualnie także innych materiałów udostępnionych przez nauczyciela):

  • wskazują strefy występowania granic przesuwczych i uskoków transformacyjnych w strefach ryftowych den oceanicznych,

  • porównują rozmieszczenie stref z fazami dryftu kontynentów przedstawionymi w atlasie,

  • określają związek ich występowania z fragmentacją Pangei i kierunkiem dryftu płyt kontynentalnych,

  • wskazują relacje przyczynowo‑skutkowe między budową płytową litosfery, globalnymi ruchami płyt tektonicznych, a występowaniem stref ryftowych (granic przesuwczych i uskoków transformacyjnych).

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu wskazanie ogólnych prawidłowości i relacji pomiędzy procesami endogenicznymi i tektoniką płyt.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji grafiki interaktywnej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca:

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć i odniesienie się do przedstawionych celów lekcji.

Praca domowa:

• Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Mapa myśli na temat „Występowanie granic przesuwczych i uskoków transformacyjnych w obrębie kontynentów i ich wpływ na warunki przyrodnicze i życie ludzi”; uczniowie pozyskują informacje z różnych źródeł, prezentują konkretne przypadki.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia, a także podczas innych lekcji dotyczących zagadnień litosfery, zwłaszcza procesów endogenicznych i tektonicznych. Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery.