Imię i nazwisko autora:

Jarosław Krakowski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Tranzystor npn

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciac.
VII. Prąd elektryczny. Uczeń:
9) opisuje tranzystor jako trójelektrodowy, półprzewodnikowy element wzmacniający sygnały elektryczne.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
VIII. Prąd elektryczny. Uczeń:
15)opisuje tranzystor jako trójelektrodowy, półprzewodnikowy element wzmacniający sygnały elektryczne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. podaje rolę emitera, bazy i kolektora w tranzystorach npn,

2. wyjaśnia, jak są zbudowane tranzystory npn,

3. tłumaczy zasadę działania tranzystorów npn,

4. analizuje i interpretuje schematy budowy i działania tranzystorów npn,

5. stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywani zadań.

Strategie nauczania

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania

wykład problemowy, burza mózgów

Formy zajęć:

praca zespołowa, praca w parach przy rozwiązywaniu zadań

Środki dydaktyczne:

schematy budowy tranzystora npn, animacja ilustrująca działanie tranzystora, przykładowe tranzystory, zestawy zadań

Materiały pomocnicze:

rzutnik multimedialny, ekran

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Pytania nauczyciela:

1. Co wiecie na temat półprzewodników i złącza między półprzewodnikami p i n? Uczniowie z pomocą nauczyciela przypominają i porządkują wiadomości o materiałach półprzewodnikowych i zjawiskach zachodzących na złączu p‑n.

2. Co to znaczy wzmocnić sygnał elektryczny? Uczniowie z pomocą nauczyciela ustalają, co to jest sygnał elektryczny i na czym polega jego wzmacnianie.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przedstawia schemat budowy tranzystora npn, uczniowie analizują powstanie barier ładunków na złączach.
Uczniowie na podstawie animacji analizują ruch nośników prądu w czasie pracy tranzystora i dostrzegają wpływ prądu bazy na prąd kolektora.
Uczniowie, z pomocą nauczyciela, formułują wniosek o związku miedzy prądem bazy i prądem kolektora.
Nauczyciel przedstawia krótko zastosowania tranzystorów jako wzmacniaczy i kluczy.

Faza podsumowująca:

Uczniowie w parach rozwiązują zadania 1, 2, 3, 4 z zestawu ćwiczeń.
Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji, ustalają które osiągnęli, a które wymagają jeszcze pracy (jakiej i kiedy). W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań : 5, 6, 7, 8 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium może być wykorzystywane przy powtarzaniu wiadomości i na lekcjach, na których są omawiane budowa i zastosowania tranzystorów.