Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Zmiany temperatury powietrza przy przejściu wiatru halnego
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I
Podstawa programowa
III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.
Uczeń:
wyjaśnia na przykładach genezę wiatrów stałych, okresowych oraz lokalnych i określa ich znaczenie dla przebiegu pogody;
dostrzega prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów atmosferycznych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia, jak tworzy się wiatr halny,
wskazuje na mapie Polski, gdzie występuje wiatr halny.
oblicza gradient suchoadiabatyczny i wilgotnoadiabatyczny.
Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm
Metody i techniki nauczania: ćwiczenia przedmiotowe, z użyciem komputera, pogadanka, dyskusja
Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, tablica interaktywna/tablica, atlas geograficzny, mapa Polski
Materiały pomocnicze
L.J. Battan, Pogoda, przeł. S. Moszkowicz, PWN, Warszawa 1979.
G.D. Roth, Pogoda i klimat, przeł. Z. Woliński, Świat Książki, Warszawa 2000.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie uczniom tematu oraz celów lekcji, a następnie określenie kryteriów sukcesu.
Faza realizacyjna
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie spacerują po klasie i na znak umówionego dźwięku szukają kogoś do pary, zadają i odpowiadają na pytania sformułowane podczas pracy z tekstem.
Uczniowie na mapie Polski lub w atlasach geograficznych wskazują obszar występowania wiatru halnego w Polsce.
Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie z sekcji „Grafika interaktywna”. Następnie prosi uczniów, aby opracowali odpowiedzi w parach. Po ustalonym wcześniej czasie wybrany uczeń (lub zgłaszający się na ochotnika) prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom także informacji zwrotnej.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 1, 2 i 3, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Następnie uczniowie wykonują w parach ćwiczenia 4–5. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby wspiera ich.
Po wykonaniu ćwiczeń przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) pary prezentuje wypracowane odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. W razie potrzeby nauczyciel uzupełnia odpowiedzi, udzielając uczniom także informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów oraz ocenia ją, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa
Wykonanie wskazanych ćwiczeń zawartych w e‑materiale (np. ćwiczenia 6–8).
Na podstawie dostępnych źródeł wiedzy, opisz dlaczego wiatr halny występuje najczęściej podczas chłodnych pór roku.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przy powtórzeniu wiedzy z działu dotyczącego wiatrów stałych, okresowych i lokalnych (zakres rozszerzony: III. 3), a także przy realizacji tematu „Powstawanie wiatru fenowego” i „Rodzaje wiatrów lokalnych”. Grafikę interaktywną można wykorzystać na lekcji dotyczącej czynników kształtujących pogodę (zakres podstawowy: III. 1).