Imię i nazwisko autora:

Monika Sitek

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Czym są planety karłowate?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne:
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.
Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
17) przedstawia wybrane informacje z historii odkryć kluczowych dla rozwoju fizyki;
18)przedstawia własnymi słowami główne tezy tekstu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii;
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
9) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce; posługuje się pojęciami jednostki astronomicznej, roku świetlnego i parseka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. nauczy się rozróżniania pojęć: planety i planety karłowate, będzie potrafił podać definicję tych ciał niebieskich zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Unii Astronomiczne.

2. wskaże misje kosmiczne, które badały planety karłowate, będzie tworzył własne opinie o jakości i przydatności takich misji.

3. będzie umiejętnie argumentował i analizował problemy związane z obserwacjami i z analizą parametrów fizycznych takich jak masa, promień, kształt planet karłowatych.

Strategie nauczania:

blended‑learning

Metody nauczania:

Pogadanka, burza mózgów

Formy zajęć:

Praca w grupach

Środki dydaktyczne:

–

Materiały pomocnicze:

Strona NASA, na której znajdują się liczne zdjęcia i grafiki niezbędne do wizualizacji zagadnienia.

E‑materiał: „Co nazywamy Układem Słonecznym?”, „Jak zmienia się energia potencjalna ciała w polu grawitacyjnym podczas przemieszczania ciała?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Nauczyciel zadaje pytanie będące tematem zajęć. Może skorzystać z tekstu zawartego w e‑materiale w bloku I. Stawia cele w oparciu o cele przedstawione na początku e‑materiału. Nauczyciel odwołuje się do potocznych skojarzeń związanych ze słowami karłowaty i planety. Uczniowie przed lekcją powinni rozegrać grę (multimedium bazowe).

Faza realizacyjna

Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat zagadnienia zawartego w temacie, wspierając się poniższymi pytaniami:

Od kiedy znamy pojęcie planety karłowate?

Co to są planety karłowate?

Kto słyszał o planecie karłowatej?

Czym się różnią planety karłowate od planet gazowych, a czym od planet skalistych?

Jakie są różnice pomiędzy znanymi planetami karłowatymi?

Co uczniowie sądzą o bezzałogowych misjach kosmicznych?

Lekcja powinna być bardzo dynamiczna. Podczas poruszania kolejnych zagadnień nauczyciel wyświetla uczniom fotografie planet karłowatych. Kiedy uczniowie powiedzą coś o różnicach orbit planet i planet karłowatych nauczyciel powinien wyjaśnić i narysować elipsę oraz zależności pomiędzy jej parametrami. Uczniowie podczas dyskusji na temat sond kosmicznych powinni poruszyć temat asysty grawitacyjnej. Nauczyciel wyjaśnia, w jaki sposób zwiększa się prędkość satelity w polu grawitacyjnym.

Dyskusję powinna zakończyć burza mózgów: gdzie teraz powinny polecieć kolejne sondy kosmiczne?

Podczas tej burzy mózgów nauczyciel naprowadza uczniów na problem związany z czasem trwania takiej podróży.

Faza podsumowująca

Uczniowie podzieleni na grupy wypisują zagadnienia poruszane podczas dyskusji i burzy mózgów. Oceniają, jak wiele nowych pojęć poznali oraz, ile zależności zrozumieli. Podsumowanie dyskusji powinno zawierać kompendium wiedzy na temat planet karłowatych.

Nauczyciel może w klasie z uczniami rozwiązać zadania 9, 10 z zestawu ćwiczeń.

Praca domowa

Zadania z multimedium sprawdzającego, które nie zostały rozwiązane na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe – gra edukacyjna powinna zostać rozegrana przez uczniów przed lekcją. Gra ma na celu poruszenie wyobraźni uczniów w temacie planet karłowatych, przedstawić podstawowe zagadnienia. Ucząca gra w formie pytań i odpowiedzi jest fundamentem do dyskusji przeprowadzonej na lekcji. Jeżeli uczniowie nie rozegrali gry w domu, gra może być sposobem sprawdzenia wiedzy pod koniec lekcji.