Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce i ich skutki.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

PODSTAWA PROGRAMOWA

Zakres rozszerzony:

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

1) wyjaśnia powstawanie geozagrożeń meteorologicznych i klimatycznych (tropikalne cyklony, trąby powietrzne, pustynnienie, zmiany klimatu);

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• zna ekstremalne zjawiska pogodowe występujące w Polsce,

• wyjaśnia powstawanie wybranych ekstremalnych zjawisk pogodowych,

• zna skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych w Polsce.

Strategie nauczania: konektywizm, konstruktywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (analiza tekstu, tabel, fotografii, praca z filmem edukacyjnym)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, mapa fizyczna Polski, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Dobosik B., Hibszer A., Soja J. – Tablice geograficzne, VIDEOGRAF II, Katowice 2002, (głównie str. 55‑57, 60‑61, 78).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: analiza tabeli zawartej w tekście e‑materiału pt. Wybrane polskie rekordy meteorologiczne - wskazanie na mapie fizycznej Polski wymienionych w tabeli miejsc.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Pogadanka na forum klasy – w jej trakcie zapisanie na tablicy ekstremalnych zjawisk meteorologicznych, które występują w Polsce.

• Nauczyciel zapoznaje uczniów z filmem edukacyjnym zawartym w e‑materiale.

• Uczniowie indywidualnie wypisują z tego filmu przyczyny, które powodują coraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk meteorologicznych oraz najważniejsze skutki tych zjawisk.

• Dyskusja na forum klasy o wypisanych na podstawie filmu przyczynach i skutkach ekstremalnych zjawisk meteorologicznych, podsumowanie tej dyskusji – dlaczego wymienione zjawiska nazywamy ekstremalnymi?, dlaczego coraz częściej występują na świecie?.

• Podział uczniów na grupy – przedstawiciel każdej grupy losuje przykład ekstremalnego zjawiska do opracowania w postaci mapy mentalnej.

• Przykłady zjawisk do opracowania w grupach: susze, ulewy i burze, powodzie, huraganowe wiatry, trąby powietrzne, szkwały, mrozy i zamiecie śnieżne.

• Uczniowie w grupach, wykorzystując tekst e‑materiału (Przeczytaj) i inne dostępne źródła informacji (m.in. podręcznik), przygotowują mapy mentalne na temat występowania danego zjawiska w Polsce i jego skutków.

• Zaprezentowanie map mentalnych na forum klasy.

• Dyskusja na forum klasy (po omówieniu wszystkich prac), podkreślenie wieloletnich skutków omawianych zjawisk (np. skutków powodzi, trąb powietrznych itp).

Faza podsumowująca

• Powtórzenie i utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia - omówienie ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było na lekcji łatwe, trudne, ciekawe, możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Które z omawianych podczas lekcji, ekstremalnych zjawisk pogodowych wystąpiły w ostatnich latach w regionie, w którym mieszkasz? Korzystając z różnych źródeł informacji, przedstaw ich przyczyny i opisz skutki.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• Film edukacyjny można wykorzystać na lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej dynamiki zmian zachodzących w atmosferze (dział III. 7).

• Film edukacyjny można wykorzystać również podczas lekcji z zakresu rozszerzonego dotyczącej m.in. sztormów i powodzi (dział XVIII. 2).