Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Nawozy naturalne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

6) podaje przykłady nawozów naturalnych i sztucznych, uzasadnia potrzebę ich stosowania.

Zakres rozszerzony

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

6) podaje przykłady nawozów naturalnych i sztucznych, uzasadnia potrzebę ich stosowania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia rodzaje nawozów naturalnych i podaje ich przykłady;

• wyjaśnia pojęcie żyzności gleby;

• omawia rolę nawozów naturalnych;

• uzasadnia potrzebę stosowania nawozów naturalnych;

• wyjaśnia, dlaczego ważne jest stosowanie odpowiednich ilości nawozów.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• metoda rozwiązania problemu;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;

• słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• aplikacja Mentimeter.

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem dotyczącym nawozów naturalnych. Prosi o odnalezienie w najbliższym otoczeniu przykładów zastosowania nawozów naturalnych i organicznych. Efektem pracy ma być pięć zdjęć (wersji elektronicznej) lub obserwacji. Uczniów mieszkających na obszarach miejskich, nauczyciel zachęca do wyszukania np. produktów uprawianych z wykorzystaniem nawozów naturalnych, zastosowania nawozów w ogrodach i na terenach zielonych, używania kompostowników przydomowych.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel prosi wszystkich uczniów o zaprezentowanie wyników swoich obserwacji. Nauczyciel zadaje pytanie uczniom: co to jest żyzność gleby?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół terminu nawozy naturalne. Nauczyciel może wykorzystać aplikację Mentimeter z wykorzystaniem tabletów/smartfonów.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Metoda rozwiązywania problemu – zorganizowanie szkolenia dla rolników uwzględniającego podział, produkcję, składowanie i użytkowanie nawozów naturalnych. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru A1 i mazaki. Uczniowie w swojej pracy powinni uwzględnić trzy etapy:

• Diagnoza problemu: jakie zasady obowiązują? Jakich uwarunkowań prawnych musi przestrzegać rolnik?

• Poszukiwanie rozwiązania problemu: jakie elementy musi zawierać szkolenie dla rolników dotyczące podziału, produkcji, składowania i użytkowania nawozów naturalnych? Jakie mogą pojawić się konsekwencje braku takiej wiedzy?

• Wybór rozwiązania: jakie zasady dotyczące produkcji, składowania i użytkowania nawozów naturalnych powinien przestrzegać rolnik? Przygotowanie planu szkolenia.

3. Uczniowie analizują materiał w dostępnych źródłach informacji, w tym e‑materiał. Wykorzystują również grafikę interaktywną zawartą w medium bazowym. W czasie pracy grup, nauczyciel monitoruje postęp pracy, pomaga rozwiązać problemy merytoryczne. Po przygotowaniu planu szkolenia przez poszczególne grupy, liderzy prezentują rezultaty pracy grupowej z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. W czasie prezentacji efektów pracy nauczyciel dba o poprawność merytoryczną i podkreśla zalety każdego planu.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania: jak dzielą się nawozy naturalne? Co to jest żyzność gleby? Jaką rolę pełnią nawozy naturalne w rolnictwie? Jakie pierwiastki warunkują żyzność gleby?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie latwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• Co sprawiało mi trudności...

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali plakat zwiększający świadomość rolników, dotyczącą produkowania, składowania i użytkowania nawozów naturalnych. Zwraca uwagę na estetyczne wykonanie pracy, czytelność stosowanych haseł i wzbudzenie zainteresowania u odbiorcy. Uczniowie mogą wykonywać plakaty w parach. Warto przygotować wystawę wykonanych prac (na terenie szkoły, domu kultury lub urzędu gminy) lub umieścić ich zdjęcia na stronie szkoły.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium może być wykorzystane:

• zgodnie z propozycją zawartą w scenariuszu;

• dla uczniów nieobecnych na lekcji jako formę uzupełnienia wiadomości;

• na lekcjach biologii;

• na lekcjach z doradcą zawodowym jako ukazanie potrzeby posiada wszechstronnego wykształcenia w różnych zawodach, np. rolnika.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jak dzielą się nawozy naturalne?

• Co to jest żyzność gleby?

• Jaką rolę pełnią nawozy naturalne w rolnictwie?

• Jakie pierwiastki warunkują żyzność gleby?

2. Arkusze papieru A1, mazaki, glutaki.

3. Materiały dla osób szczególnie zainteresowanych tematem:

• http://iung.pl/dpr_eng/publikacje/kodeks_dobrej_praktyki_rolniczej.pdf

• http://iung.pl/dpr/Mat_szkoleniowe/2.pdf

• http://www.wir.org.pl/archiwum/raporty/zwykla_dobra_praktyka_rolnicza.pdf