Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Rola i zadania Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IV. Prawa człowieka i ich ochrona.

Uczeń:

2) przedstawia sądowe środki ochrony praw i wolności w Rzeczypospolitej Polskiej oraz sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich; pisze skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich (według wzoru dostępnego na stronie internetowej); wykazuje znaczenie skargi konstytucyjnej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje sposób powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce;

• definiuje znaczenie organów kontroli prawa w państwie demokratycznym;

• przedstawia zadania Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce;

• ocenia skuteczność działania Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle polskiego prawa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• analiza tekstu źródłowego;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Uczniowie przygotowują charakterystyki organów kontroli prawa w państwie demokratycznym i oceny ich znaczenia.

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Z wykorzystaniem burzy mózgów uczniowie tworzą definicje: państwa prawa, zasady legitymizmu, organu kontroli prawa w Polsce.

3. Uczniowie przedstawiają swoje oceny znaczenia organów kontroli prawa w państwie demokratycznym dla ochrony praw i wolności obywateli.

Faza realizacyjna

1. Analiza materiału źródłowego w grupach. Każdy zespół analizuje na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich ustawę o RPO i przygotowuje informacje na temat sposobu powoływania rzecznika, jego kompetencji i sposobów ich realizacji.

2. Grupy przedstawiają na forum klasy zgromadzone informacje i wspólnie tworzą mapę myśli.

3. Praca z filmem nr 2. Uczniowie w trakcie emisji notują najważniejsze ich zdaniem informacje. Następnie rozwiązują ćwiczenia 1 i 2 dołączone do filmu. Wspólnie omawiają odpowiedzi.

4. Praca z filmem nr 1. Po emisji uczniowie dyskutują na temat zagwarantowania RPO niezawisłości i niezależności oraz o tym, dlaczego rzecznik powinien być apolityczny.

Faza podsumowująca

1. W ramach podsumowania uczniowie oceniają znaczenie działalności ombudsmana w państwie demokratycznym oraz kompetencje RPO w Polsce.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których nie rozwiązali w trakcie zajęć.

Materiały pomocnicze:

Izabela Malinowska, Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie ochrony praw i wolności w Polsce, Kielce 2007.

Leszek Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2012.

Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, isap.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Filmy mogą być wykorzystane przez uczniów jako inspiracja do przygotowania własnych prezentacji multimedialnych.