SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wymiana ciepła w atmosferze

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest ciepło,

• rozpoznaje procesy mające wpływ na wymianę ciepła w atmosferze,

• charakteryzuje procesy wymiany ciepła zachodzące w atmosferze.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, ewentualnie flipped classroom (odwrócona klasa)

Formy zajęć: praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Woś A., Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie omówienie (przypomnienie) podstawowych pojęć (ciepło, pojemność cieplna różnych ośrodków, przewodzenie ciepła, nasłonecznienie, promieniowanie krótko i długofalowe, rodzaje chmur, pogoda i in.) – rozmowa, pytania, odpowiedzi.

• Prośba nauczyciela o zgłoszenie niezrozumiałych (nieznanych) terminów użytych w tekście e‑materiału przeczytanego w domu przed zajęciami – ewentualne wyjaśnienie z udziałem wszystkich uczniów (nauczyciel uzupełnia treści).

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest interpretacja grafiki interaktywnej z e‑materiału.

• Wyświetlenie na ekranie grafiki, głośne odczytanie tekstów do punktów 1–6 celem upewnienia się, czy wszystkie treści są zrozumiałe.

• Kilkuminutowa dyskusja w grupach/parach, dotycząca wpływu wymiany ciepła w atmosferze na kształtowanie pogody.

• Prezentacja przy tablicy spostrzeżeń kilku wybranych grup/par uczniów, dotyczących wpływu procesów wymiany ciepła w atmosferze na występowanie określonych stanów pogodowych – po prezentacji dyskusja z udziałem wszystkich uczniów.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu wskazanie ogólnych prawidłowości i relacji między procesami wymiany ciepła a stanem pogody, wykorzystujące grafikę interaktywną z e‑materiału.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji grafiki interaktywnej, z wypunktowanymi najważniejszymi związkami przyczynowo‑skutkowymi.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” i zapoznanie się z pozostałymi informacjami w domu.

• Wykonanie notatki w zeszycie na temat wpływu konwekcji i adwekcji na chwilowy stan atmosfery na Ziemi.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji – uczeń samodzielnie rozpoznaje poszczególne, zaznaczone na ilustracji procesy i określa ich możliwy wpływ na stan pogody. Podczas lekcji, w fazie realizacyjnej, uczniowie prezentują wyniki swojej analizy i nad nimi dyskutują.

Grafikę interaktywną i pozostałe grafiki zamieszczone w e‑materiale wraz z warstwą tekstową i ćwiczeniami można wykorzystać podczas lekcji poświęconych zagadnieniom zmian klimatu i efektu cieplarnianego (zakres rozszerzony: XVIII. 1) oraz zajęć mających na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego klimatu Ziemi, w szczególności dynamiki procesów atmosferycznych (zakres rozszerzony: III).