Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Piękno i harmonia świata w polskiej poezji renesansowej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wskazuje epoki, które wpłynęły na rozwój estetyczny renesansu;
wyjaśnia, jakie znaczenie dla epoki renesansu miały kategorie piękna i harmonii;
analizuje obraz Boga w epoce renesansu;
przytacza fragmenty utworów Jana Kochanowskiego, w których afirmowane są piękno i harmonia.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
rozmowa kierowana;
ekspozycja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Uczniowie przed lekcją powinny znać periodyzację epoki renesansu oraz twórczość Jana Kochanowskiego.
Faza wprowadzająca
Nauczyciel w fazie wprowadzającej może zaprezentować uczniom kilka najbardziej znanych dzieł sztuki pochodzących z okresu renesansu.
![Michał Anioł, Dawid, 1501–1504.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rae29IPja4qE9/1647517710/E2UTypiicFFJkrd3pAlq1pWw8unncTWx.jpg)
![Sandro Botticelli, Narodziny Wenus, 1485.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R4fevX5N1UQNO/1647517714/1NpHOSMQu7AXeB8dfoV9SVM7QppRFWwd.jpeg)
![Leonardo da Vinci, Mona Lisa, 1503–1507.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R8t3O5aEUn113/1647517715/1Cs5H0YkB1Y4R42xqa5jp8edbILfuAF1.jpeg)
![Leonardo da Vinci, Człowiek wirtuwiański, 1490.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RpQtVvclhRVeo/1647517717/1KTcfshMI88RH7xFRrOiEuvcMAvpO55j.jpg)
Powyższe propozycje mogą być uzupełnione przykładami z sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel nawiązuje z uczniami rozmowę na temat estetyki tych dzieł:
Co charakteryzuje te dzieła sztuki?
Co w nich zachwyca?
W jaki sposób prowadzone są linie rysunku, rzeźby?
Czy w dziełach tych dominuje kontrast czy harmonia?
Po ogólnoklasowej dyskusji na temat piękna i harmonii w sztuce epoki renesansu nauczyciel informuje, że lekcja będzie poświęcona pogłębianiu tego zagadnienia, także w oparciu o teksty literackie. Następnie prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji i jej cele oraz zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”, szczególną uwagę poświęcając fragmentom książki Dzieje sześciu pojęć Władysława Tatarkiewicza. Następnie nauczyciel prezentuje multimedium: dwuczęściowy film dotyczący kategorii estetycznych w epoce renesansu. Uczniowie zestawiają człowieka renesansu z przedstawicielami średniowiecza i baroku, wyjaśniają, w jaki sposób obrazowano Boga w okresie renesansu oraz interpretują utwory Jana Kochanowskiego w kontekście afrimowanych kategorii estetycznych.
Faza podsumowująca
Na zakończenie lekcji nauczyciel prosi uczniów, by rozważyli, co odróżnia człowieka współczesnego od człowieka renesansu. Które kategorie estetyczne i etyczne przetrwały w mentalności obecnego społeczeństwa. W formułowaniu refleksji może pomóc ponowy ogląd dzieł sztuki renesansowej, które nauczyciel zaprezentował na początku lekcji.
Materiały dodatkowe:
Władysław Tatarkiewicz, Historia estetyki, t. 1‑3, Warszawa 2009.
Jerzy Ziomek, Renesans, Warszawa 1996.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.