Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Z dziejów unii polsko‑litewskiej w XV i pierwszej połowie XVI w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje przyczyny społeczne, polityczne i gospodarcze, które doprowadziły do unii polsko‑litewskiej i kolejnych działań mających na celu jej wzmocnienie;

• analizuje poszczególne etapy unii między Polską a Litwą w XV i pierwszej połowie XVI w.;

• weryfikuje swój stan wiedzy dotyczący wydarzeń w dziejach unii polsko‑litewskiej we wspomnianym okresie przez wykonanie zestawu ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby powtórzyli najważniejsze wiadomości dotyczące przyczyn, okoliczności i skutków unii polsko‑litewskich. Mogą wykorzystać do tego e‑materiał (bez gry interaktywnej i zestawu ćwiczeń). W tym celu nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Z dziejów unii polsko‑litewskiej w XV i pierwszej połowie XVI w.”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem unii polsko‑litewskich. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą, uzupełniając je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów, by wykonali indywidualnie ćwiczenia od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się” celem przypomnienia sobie faktów dotyczących unii polsko‑litewskich. Weryfikuje wspólnie z uczniami poprawność odpowiedzi.

2. Następnie dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasu na udzielenie odpowiedzi. Prowadzący prosi, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.

3. Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupy rywalizują ze sobą i ta, która najszybciej rozwiąże quiz, jest nagradzana, np. oceną za aktywność.

4. Podsumowując quiz, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Które z pytań sprawiło wam największą trudność?

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie”. Prosi uczniów o podsumowanie zajęć, a także o samoocenę dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania.

2. Prowadzący ocenia pracę grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. Wykonaj polecenie 3 z sekcji „Gra interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska–Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997.

M. Markiewicz, Historia Polski 1492–1795, Kraków 2005.

Wskazówki metodyczne:

Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów w trakcie lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. podczas powtórki wiadomości.